Με αφορμή τη σχεδιαζόμενη εκχώρηση του Εθνικού Κήπου στον κ. Δασκαλόπουλο, υπογραμμίζουμε τα εξής: Πέρα από το προκλητικό της ανάθεσης της υποτιθέμενης «ανάπλασης» του Κήπου σε Γάλλο αρχιτέκτονα χωρίς αρχιτεκτονικό διαγωνισμό («ανάπλασης» που από τη συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο Αθήνας αποκαλύπτεται ότι ...
δεν θα υπηρετήσει βασικές λειτουργίες του Εθνικού Κήπου και του αθηναϊκού λαού, αλλοιώνοντας τη φυσιογνωμία του ως δημόσιου χώρου και χώρου πρασίνου), καθώς και στη διευθύντρια λονδρέζικης γκαλερί, η οποία θα φέρει στους Αθηναίους εισαγόμενη τέχνη για το δημόσιο χώρο για να τους «εκπολιτίσει», θα πρέπει να μας προβληματίσουν και τα εξής:
ΠΡΩΤΟ: Γιατί ο Δασκαλόπουλος, ο πρόεδρος του ΣΕΒ, να κάνει μια τόσο μεγάλη δωρεά; Σίγουρα θα ήταν αφελής κάποιος να υποθέσει ότι την κάνει λόγω φιλοτεχνίας. Ολη αυτή η ιστορία αποτελεί μια ακόμα επένδυση για τον βιομήχανο. Και φυσικά δε μιλάμε για μία συνηθισμένη επένδυση με άμεση μόνο ανταπόδοση.
Μιλάμε για μια επένδυση που στοχεύει στο μυαλό του καθενός μας. Είναι σε όλους μας γνωστή η ελιτίστικη αντίληψη που κυριαρχεί στο χώρο μας και πλασάρεται σαν πρωτοπορία. Σαν ό,τι πιο προωθημένο στον τομέα των εικαστικών. Μιλάμε για τις θεωρίες του «τέχνη για την τέχνη», «όλα είναι τέχνη» και «τέχνη εσωστρεφής με επίκεντρο τον καλλιτέχνη και μακριά από την κοινωνία».
Τα παραπάνω κάνουν να παράγονται έργα τέχνης που αναπόφευκτα διδάσκουν τον ατομισμό, τη μεταφυσική σύγχυση, το αδιέξοδο και την αντικοινωνικότητα, διδάσκουν δηλαδή όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που βοηθάνε έναν εκμεταλλευτή να κρατά πιο εύκολα υπόδουλους τα θύματα της εκμετάλλευσης.
Ετσι και ο κ. Δασκαλόπουλος, σαν προνοητικός εκμεταλλευτής, φροντίζει να εξασφαλίσει την ομαλότητα των κερδών του με τέτοιου είδους επενδύσεις. Φυσικά και δεν υπονοούμε ότι κάνοντας μια βόλτα στον Εθνικό Κήπο κάποιος θα κυριεύεται από «μαγικές δυνάμεις» και στο τέλος της βόλτας του θα είναι ένας πειθήνιος υποταγμένος ανθρωπάκος.
Απλά, η συγκεκριμένη κίνηση είναι από αυτές που απευθύνονται στο πλατύ κοινό, ενώ συνήθως όλη αυτή η σχετική με την τέχνη δραστηριότητα είναι κλεισμένη σε μουσεία και γκαλερί και αφορά κάποιους λίγους.
Οι δηλώσεις του κ. Δασκαλόπουλου προκαλούν το κοινό αίσθημα όταν λέει πως επιτέλους ο Κήπος δεν θα είναι ιδιοκτησία κάποιων(!!!), εννοώντας τους συνταξιούχους και τις οικογένειες με παιδάκια που κάνουν τον περίπατό τους στον Κήπο...
ΔΕΥΤΕΡΟ: Το κράτος ουδέποτε εφάρμοσε το νόμο για την Τέχνη στο Δημόσιο χώρο και τα δημόσια κτίρια και χώρους, που προβλέπουν το 1% της δαπάνης των δημόσιων κτιρίων και του γύρω χώρου να δίνεται για τη δημιουργία καλλιτεχνικών έργων από τους εικαστικούς, με ανοιχτή πρόσκληση στους καλλιτέχνες μέσα από δημόσιους καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς ώστε να διασφαλίζεται η καλύτερη δυνατή πρόταση για το δημόσιο χώρο, αλλά και η ίση αντιμετώπιση των καλλιτεχνών από την πολιτεία, κρίνοντας το έργο και όχι το όνομα...
Οι σχετικοί νόμοι δεν εφαρμόζονται από το 1989! Το ΕΕΤΕ, ο συλλογικός φορέας των εικαστικών καλλιτεχνών, έχει κατ' επανάληψη προτείνει τρόπους για τη λειτουργία του νόμου, καταθέτοντας αναλυτική επεξεργασία, ποτέ όμως δεν πήρε απάντηση.
Μάλιστα, για το θέμα της τέχνης στο δημόσιο χώρο το 2012 δόθηκαν δύο αντίθετες μεταξύ τους απαντήσεις από τους συναρμόδιους υπουργούς (ΥΠΕΚΑ κ. Ευάγ. Λιβιεράτο και τότε Πολιτισμού κ. Κ. Τζαβάρα) στη Βουλή σε Ερώτηση για παράτυπη και παράνομη Υπουργική Απόφαση της άλλοτε υπουργού ΥΠΕΚΑ κας Μπιρμπίλη.
Στις παρεμβάσεις του συλλογικού φορέα των εικαστικών καλλιτεχνών για το θέμα, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2013 ο νέος υπουργός Πολιτισμού αλλά και συνολικά η κυβέρνηση δεν έδωσε καμία απάντηση.
ΤΡΙΤΟ: Πώς γίνεται το ίδιο το κράτος, ο Δήμος Αθήνας, να αγνοεί τους ίδιους του τους νόμους; Η απάντηση είναι πολύ απλή και μας δείχνει για άλλη μια φορά ξεκάθαρα ότι στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος που ζούμε, οι κατακτήσεις παίρνονται πίσω όταν το κίνημα το επιτρέψει και οι ανάγκες του συστήματος το επιβάλουν.
Οι καπιταλιστές μπορούν ωμά να καταπατούν τους δικούς τους νόμους, όχι όμως οι εργάτες που κάθε αγώνας τους βγαίνει παράνομος. Το ΕΕΤΕ και ο νόμος του είναι αποτέλεσμα αγώνων του λαού μας τις προηγούμενες δεκαετίες.
Οι κυβερνήσεις όλα αυτά τα χρόνια το ανεχόντουσαν μέχρι που το καπιταλιστικό σύστημα πριν μερικά χρόνια μπήκε πάλι σε κρίση. Αυτή η κατάσταση στενεύει τα περιθώρια ανοχής του σε οποιοδήποτε φιλολαϊκό μέτρο, με αποτέλεσμα οι ελάχιστοι νόμοι με κάποια φιλολαϊκά στοιχεία να ποδοπατιούνται ή να καταργούνται! Ετσι και σε αυτήν την περίπτωση: Οι νόμοι για την τέχνη στο δημόσιο χώρο παρακάμφθηκαν. Και βέβαια, όπως συνηθίζεται, το θέμα θα φανεί ως δωρεά του κ. Δασκαλόπουλου προς το Δημόσιο για να ξεπερασθούν οι πολλές αντιρρήσεις..
Αποκαλύπτεται το πόσο «δημόσιος» θεωρείται από την κυβέρνηση και το Δήμο Αθήνας ο «δημόσιος χώρος» και τι συμφέροντα εξυπηρετεί η άρνησή τους να εφαρμόσουν χρόνια τώρα τη σχετική με την τέχνη στο δημόσιο χώρο νομοθεσία.
Κρίνοντας και από την εμπειρία άλλων χωρών της ΕΕ στις οποίες τέτοιου είδους εκδηλώσεις πλασάρονται αρκετά συχνά, καταλαβαίνουμε ότι το πράγμα δεν θα σταματήσει εδώ και ότι θα γίνουν τα πάντα να μας κάνουν να αποδεχτούμε την αστική «τέχνη» ως... πρωτοπορία.
«Ριζοσπάστης»
