Ο πολιτικός σχεδιασμός περιλαμβάνει μια νέα αφήγηση, περί «εξόδου από την κρίση» και εξόδου στις αγορές. Στόχος, όχι μόνο να εμφανιστεί μια πλαστή εικόνα ότι τάχα «οι θυσίες πιάνουν τόπο» και με αυτό τον τρόπο να επιχειρηθεί
περιθωριοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και να αποδειχθεί με... επιστημονικό τρόπο, μέσω των δημοσκοπήσεων, ότι η κοινή γνώμη ανταποκρίνεται και δίνει υψηλά ποσοστά στα κόμματα της κυβέρνησης.
Την αναπαραγωγή της νέας αφήγησης καλούνται να αναλάβουν τα μίντια, με τον τρόπο που πολύ καλά γνωρίζουν τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Στη θέση της δημιουργίας φόβου και συλλογικής ενοχής που μέχρι τώρα καλλιεργούσαν, θα κληθούν να τοποθετήσουν το νέο παραμύθι περί εξόδου από την κρίση.
Σε αυτή την κατεύθυνση, τα μίντια θα εξοπλιστούν με «αντικειμενικά» στοιχεία: δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων, «μελέτες» ινστιτούτων, οικονομικοί δείκτες θα αξιοποιηθούν, προκειμένου να δείξουν ότι το νέο παραμύθι δεν είναι μια αυθαίρετη εκτίμηση της κυβέρνησης, αλλά ότι εδράζεται σε πραγματικά, όσο και «αντικειμενικά» στοιχεία.
Την ίδια ώρα, η ειδησεογραφία για τον ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχίσει να εμφανίζει την εικόνα ενός κόμματος του 4%, όπως προ τριετίας, η οποία καθόλου δεν συμπίπτει με τη σημερινή θέση του στο πολιτικό σκηνικό. Τα τελευταία στοιχεία του ΕΣΡ το αποδεικνύουν: ο ΣΥΡΙΖΑ με 27% στη Βουλή εμφανίζεται μόλις 16% στη ΔΤ, 17% στον ΑΝΤ-1 και γύρω στο 20% σε Mega, Σκάι και Star.
Με τον ίδιο τρόπο αναμένεται να αξιοποιηθούν και οι δημοσκοπήσεις, τουλάχιστον αυτές της πρόθεσης ψήφου: ως «αντικειμενική» και «επιστημονική» αποτύπωση των τάσεων του εκλογικού σώματος, το οποίο υποτίθεται ότι θα... αναγνωρίσει τις προσπάθειες της κυβέρνησης. Δεν είναι τυχαίο ότι το κατοχυρωμένο προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ εδώ και μήνες εμφανίζεται τελευταίως ως... αμφισβητούμενο και στο όριο του στατιστικού λάθους. Η άνετη υπεροχή του ΣΥΡΙΖΑ εκμηδενίζεται, καθώς η Ν.Δ. εμφανίζεται να ανακάμπτει και επιχειρείται να δοθεί η εικόνα ντέρμπι σε μια μάχη που έχει ήδη κριθεί.
Δεν πάει πολύς καιρός, εξάλλου, που αντικρίσαμε έκπληκτοι δημοσκοπήσεις για το ανύπαρκτο κόμμα της Ελιάς, το οποίο μάλιστα θα έπαιρνε ποσοστό, εάν σχηματιζόταν, 16%. Για να φτάσουμε σήμερα, δύο μήνες μετά, χωρίς Ελιά, αλλά με Ποτάμι, το οποίο σε άλλη δημοσκόπηση παίρνει 6%. Υπάρχει ίχνος σοβαρότητας σε όλο αυτό; Υπάρχει σοβαρότητα όταν επιχειρείται να δημιουργηθεί μια εικόνα περί πολιτικού σχεδίου Κεντροαριστεράς, με αφορμή τον Καμίνη στην Αθήνα και τον Μπουτάρη στη Θεσσαλονίκη;
Η αλήθεια είναι ότι οι δημοσκοπήσεις δέχθηκαν σοβαρό πλήγμα στις διπλές εκλογές του 2012, όταν διαψεύστηκαν από το αποτέλεσμα των εκλογών. Δεν κατόρθωσαν να διακρίνουν τη ραγδαία άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, την ίδια ώρα που έδιναν υψηλά ποσοστά στον παλαιό δικομματισμό, τα οποία δεν επαληθεύτηκαν. Η δυσπιστία συνεχίζεται ακόμη και σήμερα. Ισχύει η εικόνα που δίνουν οι δημοσκοπήσεις γι' αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία; Φωτίζουν την πολιτική πραγματικότητα ή βλέπουν ένα μόνο κομμάτι της;
Μεγάλο μέρος της κοινωνίας αντιμετωπίζει τις δημοσκοπήσεις ως ένα ακόμα καθεστωτικό εργαλείο, ένα εργαλείο χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Μπορεί εν μέρει να έχει δίκιο. Όμως η αντίληψη αυτή οδηγεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού σε άρνηση να συμμετέχει σε δημοσκοπήσεις, με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται το δείγμα της έρευνας.
Σύμφωνα με ερευνητές, οι αρνήσεις αγγίζουν σήμερα το 65% των ερωτώμενων, όταν παλαιότερα δεν ξεπερνούσαν το 30%. Μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστη μια έρευνα, όταν οι αρνήσεις φτάνουν σε τόσο μεγάλο ποσοστό; Και ποιος διασφαλίζει ότι λόγω ακριβώς των αρνήσεων, οι εταιρείες δεν λειτουργούν με «σταθερό» δείγμα, ένα είδος πάνελ, το οποίο όμως καταργεί στην πράξη την τυχαία δειγματοληψία;
Νταρζάνου Αγγέλα, μοντάζ Γρέκι
