Την εκτίμηση ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός Νέας Δημοκρατίας, ΠΑΣΟΚ κα Δημοκρατικής Αριστεράς θα διασπαστεί πριν το τέλος του έτους, λόγω των δυσκολιών στην εφαρμογή των μέτρων σκληρής λιτότητας, εκφράζει σε έκθεσή της με ημερομηνία 2 Αυγούστου 2012 η Citi.
Οι αναλυτές του οίκου επιμένουν στα περί εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, δίνοντας αυξημένες πιθανότητες επαλήθευσης 90% για το διάστημα των επόμενων 12-18 μηνών ...
στο συγκεκριμένο σενάριο (από 50%-75% προηγουμένως), εκτιμώντας ωστόσο ότι το “Grexit” θα μπορούσε να συμβεί μέσα στα επόμενα 2-3 τρίμηνα, με κρίσιμο χρονικό σημείο τον Σεπτέμβριο, μετά την αξιολόγηση της τρόικας.
Αυτό, όπως εξηγούν, αντανακλά δύο κύρια στοιχεία: Κατά πρώτον, πριν τις εκλογές τα μέλη της τρόικας ήταν διατεθειμένα να δείξουν υπομονή για τις αποκλίσεις στην εφαρμογή του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής εκ μέρους της Ελλάδας, με την ελπίδα ότι οι εκλογές θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο σχηματισμό μιας κυβέρνησης ικανής και πρόθυμης να επαναφέρει το πρόγραμμα σε τροχιά υλοποίησης αλλά και ότι θα υπήρχε χρόνος για να καταστεί ο ESM λειτουργικός.
Πλέον, είναι ξεκάθαρο ότι οι ελπίδες αυτές διαψεύδονται. Φαίνεται ότι υπάρχει ένα μεγάλο και πιθανώς αγεφύρωτο κενό ανάμεσα στα μεταρρυθμιστικά μέτρα και τη δημοσιονομική βελτίωση που απαιτούν οι πιστωτές από τη μία πλευρά και, από την άλλη, σε εκείνα που είναι εφικτό να ληφθούν, από οικονομική και πολιτική σκοπιά, από την Ελλάδα.
Κατά δεύτερον, με τις πιθανές διασώσεις της Ισπανίας και της Ιταλίας να πλησιάζουν, τα σχόλια της Τρόικας και άλλων Ευρωπαίων πολιτικών καταδεικνύουν ότι γίνονται όλο και λιγότερο υπομονετικοί με την Ελλάδα, λόγω της ανάγκης να διαβεβαιώσουν τα κράτη-πιστωτές ότι οι χώρες που αποτυγχάνουν στα προγράμματά τους δεν θα χρηματοδοτούνται.
Γενικότερα, σημειώνει η Citi, η απότομη επιδείνωση του επιπέδου διαβίωσης στην Ελλάδα και οι αυξανόμενες ενδείξεις κοινωνικής αποδιάρθρωσης, όπως η πείνα, η έλλειψη στέγης και ο κίνδυνος βίαιων αναταραχών, αποτελούν επίσης πηγές ανησυχίας. Ο οίκος «βλέπει» την Ελλάδα να εξελίσσεται σε αυτό που στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ονομάστηκε «critical fragile state». Όρος που περιγράφει πρώην εύρωστα κράτη, τα οποία καταλήγουν να διολισθαίνουν σε καταστάσεις ανομίας και αναταραχής, καθώς καθίστανται ανίκανα να εξυπηρετήσουν τις κοινωνικές και δημοσιονομικές υποχρεώσεις τους. Εξελίξεις που στην περιφέρεια της Ευρώπης θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μία σειρά από πρόσθετους κινδύνους.
«Για το λόγο αυτό, αναμένουμε ότι η Ελλάδα θα παρέμενε εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακόμη και αν η χώρα έβγαινε από το ευρώ, προκειμένου να είναι σε θέση να συνεχίσει να λαμβάνει βοήθεια και άλλου είδους στήριξη» αναφέρουν χαρακτηριστικά οι αναλυτές της Citi.
Ο οίκος κάνει αναφορά και στο ΣΥΡΙΖΑ, κατατάσσοντας το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην κατηγορία των «νέων, ακραίων ή εναλλακτικών κομμάτων» (NEAPs), μια κατηγορία κομμάτων που σταδιακά θα αρχίσει να κερδίζει έδαφος στην πολιτική σκηνή της Ευρώπης, όπως εκτιμά η Citi. Και τονίζει ότι τους τελευταίους 18 μήνες, επτά κυβερνήσεις στην Ε.Ε. έχουν ηττηθεί στις κάλπες (Δανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία και Ισπανία), η ολλανδική κυβέρνηση συνασπισμού κατέρρευσε στην προσπάθειά της να περάσει έναν προϋπολογισμό λιτότητας, ενώ η κυβέρνηση τεχνοκρατών της Ιταλίας διανύει το δεύτερο έτος της.
Στο ίδιο αυτό διάστημα των 18 μηνών, αρκετά «NEAPs» είτε έχουν εισέλθει ή έχουν ενισχύσει την εκπροσώπησή τους στα κοινοβούλια, όπως το Κόμμα των Πειρατών της Γερμανίας, το Κόμμα της Ελευθερίας στην Ολλανδία, και οι True Finns στη Φινλανδία.
Σύμφωνα με τη Citi, η αυξανόμενη δυσφορία των Ευρωπαίων και η επιδείνωση της γνώμης που έχουν για την Ευρωπαϊκή Ένωση και για τα «παραδοσιακά» πολιτικά κόμματα, σε συνδυασμό με την αδύναμη οικονομική ανάπτυξη και τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα, θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να θα μπορούσε να δημιουργήσει μια αρνητική σειρά εξελίξεων η οποία θα εμποδίζει την εφαρμογή μέτρων αντιμετώπισης της κρίσης, ακριβώς τη στιγμή που τα μέτρα αυτά θα είναι απολύτως απαραίτητα.
«Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, στη βάση ενός αντι-ευρωπαϊκού μηνύματος, πιθανότατα θα είναι το μοντέλο που επαναληφθεί και σε μία σειρά άλλων χρεωμένων χωρών, αν και αναμένουμε ότι οι σημερινές κυβερνήσεις της ευρωπαϊκής περιφέρειας (με εξαίρεση την περίπτωση της Ελλάδας) θα καταφέρουν να μείνουν στην εξουσία για το τρέχον έτος, πολλές από αυτές εξαντλώντας πλήρως τη θητεία τους».
Οι αναλυτές του οίκου επιμένουν στα περί εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, δίνοντας αυξημένες πιθανότητες επαλήθευσης 90% για το διάστημα των επόμενων 12-18 μηνών ...
στο συγκεκριμένο σενάριο (από 50%-75% προηγουμένως), εκτιμώντας ωστόσο ότι το “Grexit” θα μπορούσε να συμβεί μέσα στα επόμενα 2-3 τρίμηνα, με κρίσιμο χρονικό σημείο τον Σεπτέμβριο, μετά την αξιολόγηση της τρόικας.
Αυτό, όπως εξηγούν, αντανακλά δύο κύρια στοιχεία: Κατά πρώτον, πριν τις εκλογές τα μέλη της τρόικας ήταν διατεθειμένα να δείξουν υπομονή για τις αποκλίσεις στην εφαρμογή του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής εκ μέρους της Ελλάδας, με την ελπίδα ότι οι εκλογές θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο σχηματισμό μιας κυβέρνησης ικανής και πρόθυμης να επαναφέρει το πρόγραμμα σε τροχιά υλοποίησης αλλά και ότι θα υπήρχε χρόνος για να καταστεί ο ESM λειτουργικός.
Πλέον, είναι ξεκάθαρο ότι οι ελπίδες αυτές διαψεύδονται. Φαίνεται ότι υπάρχει ένα μεγάλο και πιθανώς αγεφύρωτο κενό ανάμεσα στα μεταρρυθμιστικά μέτρα και τη δημοσιονομική βελτίωση που απαιτούν οι πιστωτές από τη μία πλευρά και, από την άλλη, σε εκείνα που είναι εφικτό να ληφθούν, από οικονομική και πολιτική σκοπιά, από την Ελλάδα.
Κατά δεύτερον, με τις πιθανές διασώσεις της Ισπανίας και της Ιταλίας να πλησιάζουν, τα σχόλια της Τρόικας και άλλων Ευρωπαίων πολιτικών καταδεικνύουν ότι γίνονται όλο και λιγότερο υπομονετικοί με την Ελλάδα, λόγω της ανάγκης να διαβεβαιώσουν τα κράτη-πιστωτές ότι οι χώρες που αποτυγχάνουν στα προγράμματά τους δεν θα χρηματοδοτούνται.
Γενικότερα, σημειώνει η Citi, η απότομη επιδείνωση του επιπέδου διαβίωσης στην Ελλάδα και οι αυξανόμενες ενδείξεις κοινωνικής αποδιάρθρωσης, όπως η πείνα, η έλλειψη στέγης και ο κίνδυνος βίαιων αναταραχών, αποτελούν επίσης πηγές ανησυχίας. Ο οίκος «βλέπει» την Ελλάδα να εξελίσσεται σε αυτό που στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ονομάστηκε «critical fragile state». Όρος που περιγράφει πρώην εύρωστα κράτη, τα οποία καταλήγουν να διολισθαίνουν σε καταστάσεις ανομίας και αναταραχής, καθώς καθίστανται ανίκανα να εξυπηρετήσουν τις κοινωνικές και δημοσιονομικές υποχρεώσεις τους. Εξελίξεις που στην περιφέρεια της Ευρώπης θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μία σειρά από πρόσθετους κινδύνους.
«Για το λόγο αυτό, αναμένουμε ότι η Ελλάδα θα παρέμενε εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακόμη και αν η χώρα έβγαινε από το ευρώ, προκειμένου να είναι σε θέση να συνεχίσει να λαμβάνει βοήθεια και άλλου είδους στήριξη» αναφέρουν χαρακτηριστικά οι αναλυτές της Citi.
Ο οίκος κάνει αναφορά και στο ΣΥΡΙΖΑ, κατατάσσοντας το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην κατηγορία των «νέων, ακραίων ή εναλλακτικών κομμάτων» (NEAPs), μια κατηγορία κομμάτων που σταδιακά θα αρχίσει να κερδίζει έδαφος στην πολιτική σκηνή της Ευρώπης, όπως εκτιμά η Citi. Και τονίζει ότι τους τελευταίους 18 μήνες, επτά κυβερνήσεις στην Ε.Ε. έχουν ηττηθεί στις κάλπες (Δανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία και Ισπανία), η ολλανδική κυβέρνηση συνασπισμού κατέρρευσε στην προσπάθειά της να περάσει έναν προϋπολογισμό λιτότητας, ενώ η κυβέρνηση τεχνοκρατών της Ιταλίας διανύει το δεύτερο έτος της.
Στο ίδιο αυτό διάστημα των 18 μηνών, αρκετά «NEAPs» είτε έχουν εισέλθει ή έχουν ενισχύσει την εκπροσώπησή τους στα κοινοβούλια, όπως το Κόμμα των Πειρατών της Γερμανίας, το Κόμμα της Ελευθερίας στην Ολλανδία, και οι True Finns στη Φινλανδία.
Σύμφωνα με τη Citi, η αυξανόμενη δυσφορία των Ευρωπαίων και η επιδείνωση της γνώμης που έχουν για την Ευρωπαϊκή Ένωση και για τα «παραδοσιακά» πολιτικά κόμματα, σε συνδυασμό με την αδύναμη οικονομική ανάπτυξη και τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα, θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να θα μπορούσε να δημιουργήσει μια αρνητική σειρά εξελίξεων η οποία θα εμποδίζει την εφαρμογή μέτρων αντιμετώπισης της κρίσης, ακριβώς τη στιγμή που τα μέτρα αυτά θα είναι απολύτως απαραίτητα.
«Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, στη βάση ενός αντι-ευρωπαϊκού μηνύματος, πιθανότατα θα είναι το μοντέλο που επαναληφθεί και σε μία σειρά άλλων χρεωμένων χωρών, αν και αναμένουμε ότι οι σημερινές κυβερνήσεις της ευρωπαϊκής περιφέρειας (με εξαίρεση την περίπτωση της Ελλάδας) θα καταφέρουν να μείνουν στην εξουσία για το τρέχον έτος, πολλές από αυτές εξαντλώντας πλήρως τη θητεία τους».