Αυτή τη στιγμή ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος του Τσίπρα ακούει στο όνομα Πάνος Καμμένος.
Η δήλωση του υπουργού Αμυνας ότι δεν πρόκειται να συναινέσει στην κύρωση από τη Βουλή της συμφωνίας για το Μακεδονικό και μάλιστα ότι θα ρίξει την κυβέρνηση δεν άρεσε καθόλου στον πρωθυπουργό,
αφού εκτός των άλλων συνιστούσε και παραβίαση της προγραμματικής συμφωνίας που είχαν κάνει οι δύο άνδρες όταν, πριν από τρία χρόνια, συγκροτούσαν την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ.
Οτι δηλαδή εφόσον υπήρχαν διαφωνίες σε κάποια σοβαρά θέματα τα δύο κόμματα θα μπορούσαν να ψηφίζουν διαφορετικά χωρίς όμως να αμφισβητήσουν την κυβερνητική πλειοψηφία.
Ο Αλέξης Τσίπρας και οι συνεργάτες του -ιδίως αυτοί που είναι επιφορτισμένοι με το καθήκον να κρατάνε ζεστό τον αρχηγό των ΑΝ.ΕΛ. στην κυβερνητική συνεργασία- έχουν εκνευριστεί και για έναν ακόμη λόγο.
Θεωρούσαν ότι ο Καμμένος θα παραμείνει πιστός στη γραμμή που είχε συμφωνηθεί, δηλαδή στο «δεν ψηφίζω τη συμφωνία των Πρεσπών, δεν ρίχνω όμως την κυβέρνηση».
Μπορεί κάποιοι να προσπαθούν να δικαιολογήσουν την «μπαγαποντιά του Πάνου» λέγοντας ότι αυτή οφείλεται στην ανασφάλεια που του προκαλούν οι δημοσκοπήσεις, καθώς όλες τον δείχνουν να βρίσκεται κάτω από το όριο του 3%, όμως ο αντίλογος είναι ότι «εφεξής ο Καμμένος θα είναι μονίμως εγκλωβισμένος, κάτι που μόνο καλά δεν προοιωνίζεται για την κυβερνητική συνοχή».
Συρρίκνωση
Και ο λόγος του μόνιμου εγκλωβισμού που θα αναγκάζει τον υπουργό Αμυνας να κάνει συνεχώς κωλοτούμπες και να δημιουργεί προβλήματα στην εικόνα και τη λειτουργία της κυβέρνησης είναι ότι οι ΑΝ.ΕΛ., σύμφωνα με τις εκτιμήσεις και στελεχών της Κουμουνδούρου, έχουν εισέλθει στη ζώνη του φαινομένου ΔΗΜ.ΑΡ., ήτοι της κομματικής εξαέρωσης λόγω συμμετοχής στη διακυβέρνηση.
Το ποσοστό του περίπου 1,5% που δίνουν οι δημοσκοπήσεις στο κόμμα του Πάνου Καμμένου είναι -λένε οι γνωρίζοντες τα των ερευνών της κοινής γνώμης- «μετά από στάθμιση του δείγματος, αφού στις αυθόρμητες απαντήσεις το ποσοστό είναι δύσκολα ανιχνεύσιμο και σαφώς κάτω από τη μονάδα (1%)».
Η δυσθυμία από τις δημοσκοπήσεις σε συνδυασμό με τα φαινόμενα οργανωτικής διάλυσης του κόμματός του «είναι φυσικό», μας λέει κυβερνητικό στέλεχος που γνωρίζει καλά τον επικεφαλής των ΑΝ.ΕΛ., «να έχουν τρελάνει τον Πανάρα, με αποτέλεσμα να κάνει το ένα λάθος μετά το άλλο».
Μόνο που η τρέλα του Καμμένου φοβίζει τον Τσίπρα.
Εφόσον η συμφωνία των Πρεσπών καθυστερήσει -όπερ και το πιθανότερο- να εγκριθεί από τα Σκόπια (ήδη ο Ζάεφ, με συνέντευξή του στην ΕΤ1 και στον δημοσιογράφο Φάνη Παπαθανασίου, τη μετέθεσε για μετά τις 31/12/2018 που προβλέπει η συμφωνία) και η ελληνική Βουλή κληθεί να την επικυρώσει στις αρχές του 2019, τότε η αξιωματική αντιπολίτευση θα μπορεί, επειδή θα έχει παρέλθει ένα εξάμηνο από τον περασμένο Ιούνιο, να υποβάλει εκ νέου πρόταση δυσπιστίας.
Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να πειστεί ο Καμμένος να μην την υπερψηφίσει ή να αποχωρήσει από την ψηφοφορία για να αποφευχθεί η πτώση της κυβέρνησης και να μην οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές και μάλιστα σε χρόνο που δεν θα τον έχει επιλέξει η ίδια.
Οι πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν ότι οι πρώτες σχετικές συζητήσεις ήδη έχουν γίνει.
Το Μαξίμου πάντως πιστεύει ότι ο Καμμένος θα κατεβάσει τους τόνους πειθόμενος από το εξής επιχείρημα του Αλέξη:
«Μα είναι δυνατόν, Πάνο, να τσακωνόμαστε όχι για κάτι σίγουρο, αλλά για ένα ενδεχόμενο;
Περίμενε να δούμε τι θα γίνει τελικά στα Σκόπια και μετά βγες και πες τα δικά σου.
Μη θεωρείς ότι οι δηλώσεις σου γίνονται εκ του ασφαλούς και δεν θα έχουν επίπτωση στην κυβέρνηση επειδή πιστεύεις ότι ο Ζάεφ δεν θα καταφέρει να περάσει τη συμφωνία.
Μην εγκλωβίζεσαι σε πράγματα από τα οποία θα σου είναι δύσκολο αύριο να ξεφύγεις».
Πρόσωπο το οποίο γνωρίζει καλά τους δύο άνδρες υποστηρίζει ότι ο Καμμένος δεν πίστευε ότι ο Ζάεφ θα δεχόταν και τους τρεις ελληνικούς όρους (σύνθετη ονομασία, erga omnes, συνταγματική αλλαγή) και γι’ αυτό είχε σπεύσει να δηλώσει ακραιφνής μακεδονομάχος.
Μάλιστα, λέγεται ότι έχει εκμυστηρευθεί στον πρωθυπουργό πως αν ήταν πεπεισμένος ότι ο Ζάεφ θα συμφωνούσε, θα είχε άλλη θέση.
Θα επικαλούνταν συνεχώς τον Κώστα Καραμανλή και το Βουκουρέστι ως τις κόκκινες γραμμές του ιδίου και των ΑΝ.ΕΛ. και δεν θα είχε εγκλωβιστεί, για να μην υπερφαλαγγιστεί από τη Ν.Δ., στο «ούτε Μακεδονία ούτε παράγωγο».
Η λάθος εκτίμηση, ότι δηλαδή ο Ζάεφ δεν θα δεχθεί τους τρεις ελληνικούς όρους -την οποία σημειωτέον είχαν και άλλοι, μεταξύ των οποίων και πολιτειακοί παράγοντες-, τον εγκλώβισε σε μια θέση από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει και τον οδηγεί σε νέα λάθη, όπως το τελευταίο, που το πρωί δήλωνε «θα ρίξω την κυβέρνηση» και το απόγευμα έλεγε «μέχρι τέλους με τον Τσίπρα».
Πάντως, κάποιοι εκλογομάγειροι των κυβερνητικών παρασκηνίων πιστεύουν ότι ενδεχομένως το άριστο και για τους δύο εταίρους θα ήταν η συμφωνία των Πρεσπών να έρθει προς κύρωση μετά το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους, κοντά στον Απρίλιο.
Στην περίπτωση αυτή ο Τσίπρας θα κύρωνε, με τη βοήθεια ορισμένων άλλων βουλευτών (προερχόμενων από το Ποτάμι, τους ανεξάρτητους και 2-3 από τους ΑΝ.ΕΛ.) τη συμφωνία και την επομένη, αφού ο Καμμένος στο μεταξύ θα είχε αποσύρει την εμπιστοσύνη του από την κυβέρνηση, θα προκήρυσσε εκλογές μαζί με τις ευρωεκλογές, που ούτως ή άλλως είναι και το δημοφιλέστερο σενάριο στον ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με τον χρόνο προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία.
Σε μια τέτοια περίπτωση και οι δύο, Καμμένος και Τσίπρας, θα είναι ευχαριστημένοι.
Ο μεν πρώτος γιατί έκανε πράξη την απειλή του, οπότε θα μπορεί, στο όνομα της συνέπειας, να διεκδικήσει -με λίγες πάντως πιθανότητες ευδοκίμησης- ένα καλύτερο εκλογικό ποσοστό, κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα και τον χώρο των εθνικιστών.
Ο δε δεύτερος γιατί θα έχει κυρώσει τη συμφωνία, κάτι που το θέλει διακαώς, καθώς θεωρεί ότι η επίλυση του Μακεδονικού, παρά τις αντιδράσεις που υπάρχουν σήμερα, θα του πιστωθεί από την Ιστορία, όπως θα του πιστωθεί, πιστεύει, και η έξοδος της χώρας, επί πρωθυπουργίας του, από τα μνημόνια. Και φυσικά γιατί οι δίδυμες εκλογές (εθνικές μαζί με ευρωεκλογές) είναι ένα σενάριο φιλικό στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ.
Τα προβλήματα, όμως, με τον Καμμένο δεν σταματούν εδώ. Παρά την προσπάθεια του Μαξίμου να υποβαθμίσουν όσο μπορούν το θέμα, η ζημιά που υφίσταται η κυβέρνηση είναι μεγάλη και καταγράφεται σε πολλαπλά επίπεδα.
Πρώτον, όσοι ξένοι θα ήθελαν να κάνουν επενδύσεις στη χώρα μας, όταν πληροφορούνται ότι ο κυβερνητικός εταίρος του Τσίπρα απειλεί να ρίξει την κυβέρνηση, είναι λογικό να προβληματίζονται για το αν θα πρέπει να επενδύσουν στην Ελλάδα τώρα ή να περιμένουν την κυβερνητική αλλαγή που θα είναι και περισσότερο εξυπηρετική στα σχέδιά τους.
Κανείς σώφρων επιχειρηματίας δεν είναι διατεθειμένος να εμπλακεί σε περιπέτειες ένεκα κάποιας, και μάλιστα προαγγελλόμενης, κυβερνητικής αστάθειας.
Και δεν είναι μόνον οι ξένοι, αλλά και οι Ελληνες. Οταν ο Καμμένος τους λέει ότι η παρούσα κυβέρνηση έχει λίγους μήνες ζωής ακόμη, είναι λογικό να προστρέξουν στον Μητσοτάκη και να επενδύσουν στη Ν.Δ., η οποία, όπως δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις, θα είναι η επόμενη κυβέρνηση είτε αυτοδύναμη είτε ως βασικός κορμός της.
Οι επιπτώσεις
Οι οικονομικές επιπτώσεις από την απειλή Καμμένου ότι θα ρίξει την κυβέρνηση είναι σημαντικές, ακόμη κι αν από τους εγχώριους επιχειρηματίες αυτοί που πιστεύουν ότι ο αρχηγός των ΑΝ.ΕΛ. θα κάνει πράξη την απειλή του είναι ελάχιστοι.
Δεν είναι τυχαίο ότι μετά τον πρωθυπουργό αυτοί που περισσότερο έχουν εκμανεί με τις απειλές Καμμένου είναι οι οικονομικοί υπουργοί, όπως ο Γιάννης Δραγασάκης, ο Γιώργος Σταθάκης, ο Στέργιος Πιτσιόρλας και πρωτίστως ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος αυτές τις ημέρες βρίσκεται στις ΗΠΑ αναζητώντας επενδυτές και μετά θα πρέπει να μεταβεί στις Βρυξέλες για να μετάσχει στο Eurogroup και να καθησυχάσει τους ομολόγους του λέγοντάς τους ότι όσα δηλώνονται από τον υπουργό Aμυνας είναι πομφόλυγες και δεν πρέπει να τα λαμβάνουν υπ’ όψιν τους.
Δεύτερον, η συμφωνία των Πρεσπών είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτή, ακόμη και από τους ψηφοφόρους που πρόσκεινται στα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης, όταν ο μεν Τσίπρας λέει ότι είναι καλή, ο δε Καμμένος τη θεωρεί τόσο κακή ώστε να πρέπει να πέσει και η κυβέρνηση για να ακυρωθεί.
Τα λεγόμενα του υπουργού Αμυνας δίνουν επιχειρήματα στα κόμματα της αντιπολίτευσης και ιδιαίτερα στη Ν.Δ. για να αποδομήσουν το κυβερνητικό αφήγημα.
Οταν ο συγκυβερνήτης σου θεωρεί τη συμφωνία κακή και μάλιστα αιτία για να ρίξει την κυβέρνηση, είναι λογικό τα επιχειρήματα του πρωθυπουργού, των υπουργών και των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ να μη βρίσκουν μεγάλη απήχηση.
Επιπροσθέτως, κι αυτό είναι το πιο σοβαρό, ρίχνουν φρύγανα στη φωτιά των «μακεδονομάχων» και οπωσδήποτε συμβάλλουν στις εκδηλώσεις αποδοκιμασίας των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, που λαμβάνουν χώρα σχεδόν καθ’ άπασαν την επικράτεια.
Ακόμη κι αν δεν έχουν μαζικό χαρακτήρα ή μετέχουν άτομα ακραίων έως και φασιστικών, σε ορισμένες περιπτώσεις, φρονημάτων, το γεγονός ότι ο Καμμένος και οι ΑΝ.ΕΛ. χαρακτηρίζουν τη συμφωνία απαράδεκτη και επιζήμια για τη Μακεδονία και τα εθνικά συμφέροντα εξ αντικειμένου νομιμοποιεί τις εκδηλώσεις αποδοκιμασίας κυβερνητικών παραγόντων και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ.
Μάλιστα κάποιο στέλεχος των «53+» που δεν έχει ακόμη συμβιβαστεί με την ιδέα ότι «η Ριζοσπαστική Αριστερά συγκυβερνά με την Ακροδεξιά» έχει τη γνώμη ότι «ουσιαστικός υποκινητής των κατά τόπους αντιδράσεων είναι ο Καμμένος με τα όσα απίθανα και υπονομευτικά λέει για την κυβέρνηση».
Επιπροσθέτως, οι λεγόμενοι «πραγματιστές και εχέφρονες» του ΣΥΡΙΖΑ δυσφορούν με τις συνθήκες οξύτητας που δημιουργούνται επειδή, όπως μας λέει ένας από τους πλέον γνωστούς υφυπουργούς, «δρουν υπονομευτικά στο ήρεμο πολιτικό και κοινωνικό κλίμα που χρειάζεται εφεξής η οικονομία για να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που προσφέρει η έξοδος από την αυστηρή μνημονιακή επιτροπεία».
Πάντως, η εκτίμηση των εχεφρόνων ότι «ο Καμμένος, λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει, παρασύρει τον Τσίπρα σε μια αχρείαστη και επιζήμια ακραία πόλωση», αντικρούεται από κάποιους άλλους συντρόφους τους, οι οποίοι θεωρούν ότι «είναι ο Αλέξης αυτός που χρησιμοποιεί τον Καμμένο».
Και μάλιστα κάποιοι εκτιμούν ότι «κατά κάποιον τρόπο ο Καμμένος είναι ο μαχαιροβγάλτης του Τσίπρα, αφού ο εμπρηστικός λόγος που χρησιμοποιεί κατά του Μητσοτάκη και τα σενάρια συνωμοσίας που διακινεί δεν θα μπορούσαν ποτέ να εξαχθούν από το έρκος των οδόντων ενός πρωθυπουργού». Εκτίμηση την οποία ασπάζεται απολύτως πρώην υπουργός και προβεβλημένο στέλεχος της Ν.Δ.
Τρίτον, ο διχασμός που επικρατεί στον συνασπισμό της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας είναι επόμενο να ρίχνει βαριές σκιές και στο πρόσωπο της κυβέρνησης και ιδιαίτερα στην ικανότητά της να συνεχίσει να παράγει έργο επ’ ωφελεία της χώρας και των πολιτών της.
Η εικόνα της πλήρους ασυμφωνίας ανάμεσα σε ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛ. σε ένα τόσο σοβαρό εθνικό θέμα και παρ’ όλα αυτά η κυβέρνηση να συνεχίσει να υφίσταται, δίνει την εντύπωση (και έτσι εκλαμβάνεται από τους ψηφοφόρους, αλλά και καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις) ότι η συγκολλητική της ουσία είναι η κατοχή της εξουσίας και η απόλαυση των ωφελημάτων της.
«Η κυβέρνηση δεν μπορεί να συνεχίσει για πολύ όταν, τουλάχιστον για το ένα της μέρος και εν προκειμένω τους ΑΝ.ΕΛ., έχει σχηματιστεί εδραία η πεποίθηση ότι πρόκειται για “κωλοτούμπες” και “καραγκιόζηδες”, οι οποίοι για το μόνο που ενδιαφέρονται είναι οι καρέκλες τους», μας λέει προβεβλημένος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι και μεταξύ των ηγετικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι «η απειλή Καμμένου υπερκάλυψε τη συμφωνία για την αξιολόγηση, το χρέος και την έξοδο από τα μνημόνια.
Υποστήκαμε τόσο κόστος για να τα καταφέρουμε και όταν όλοι οι ξένοι άρχισαν να μας επαινούν για το επίτευγμα στα οικονομικά, έρχεται ο Καμμένος και μας ξεφτιλίζει με τα εθνικά», μας λέει υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ και προσθέτει:
«Αντί το τέλος των μνημονίων να μας δώσει πολιτικούς πόντους και να μας βοηθήσει να ανακάμψουμε δημοσκοπικά, έρχεται η απειλή Καμμένου ότι θα ρίξει την κυβέρνηση για το Μακεδονικό και μας βυθίζει κι άλλο».
Και οπωσδήποτε η εικόνα μιας κυβέρνησης-διχασμένο κορμί δεν βοηθά στη δημοσκοπική ανάκαμψη του ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα να εδραιώνεται η πεποίθηση του ερχόμενου Μητσοτάκη, κάτι που, διαγενομένου του χρόνου, λόγω των συνθηκών πολιτικής ασφυξίας που πιθανώς θα δημιουργηθούν, μπορεί να αναγκάσει τον Τσίπρα να προσφύγει, ακόμη και σε χρόνο που δεν το επιθυμεί, στις κάλπες.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι μετά την προχθεσινή έντονη συζήτηση στη Βουλή, η εκτίμηση που κυριαρχεί στα πολιτικά και δημοσιογραφικά γραφεία είναι ότι Τσίπρας και Μητσοτάκης με τα σκληρά, ακόμη και κάτω από τη ζώνη σε ορισμένες περιπτώσεις, χτυπήματα που αντάλλαξαν σφύριξαν την έναρξη μιας προεκλογικής περιόδου που εκτός από μακρά το πιθανότερο είναι να χαρακτηριστεί και από πρωτοφανή για τα πολιτικά χρονικά των δύο τελευταίων δεκαετιών πόλωση.
Ορισμένοι πάντως υποστηρίζουν ότι ο Καμμένος «δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι υπουργός Αμυνας» και θα πρέπει ο Τσίπρας να επισπεύσει τον ανασχηματισμό προκειμένου να δείξει ότι αυτός κουμαντάρει το μαγαζί:
«Τη μία ο Ευκλείδης δεν πάει στο Ζάππειο γιατί δεν συμμερίζεται τις θριαμβολογίες του Μαξίμου για τα οικονομικά, την άλλη ο Καμμένος απειλεί να ρίξει την κυβέρνηση αν δεν περάσει το δικό του στο Μακεδονικό. Ε, αυτό δεν είναι εικόνα σοβαρής κυβέρνησης και κυρίως ισχυρού πρωθυπουργού». Εις πασοκογενής βουλευτής είναι δε κατηγορηματικός:
«Ο Ανδρέας Παπανδρέου, στον οποίον θέλει να μοιάσει ο Τσίπρας, δεν θα έλεγε ποτέ ότι έδωσε μονοήμερη άδεια στον Τσακαλώτο επειδή ήταν κουρασμένος και ήθελε να δει τη γυναίκα του.
Θα είχε ευχαριστήσει τον υπουργό Οικονομικών για την υπερπροσπάθεια που κατέβαλε να κλείσει η συμφωνία με τους δανειστές και θα ανακοίνωνε -τονίζοντας βεβαίως ότι “έγραψε ιστορία”- τον διορισμό κάποιου άλλου στη θέση του Ευκλείδη, με το σκεπτικό ότι θέλει να τον βοηθήσει να ξεκουραστεί.
Τον δε Καμμένο θα τον έβγαζε από υπουργό Αμυνας και θα του πρόσφερε ένα υποδεέστερο υπουργείο, φροντίζοντας ταυτόχρονα να έχει εξασφαλίσει τη στήριξη της κυβέρνησης από 3-4 βουλευτές των ΑΝ.ΕΛ. και κάποιους ανεξάρτητους».
Εδώ να σημειώσουμε, και αυτό είναι το τέταρτο σημείο της ζημιάς που υφίσταται η κυβέρνηση, ότι η συμπεριφορά Καμμένου έχει οδηγήσει ορισμένους από τους στενούς συνεργάτες του πρωθυπουργού να του εισηγούνται να κάνει τον ανασχηματισμό μέχρι τέλους Ιουλίου και να μην τον αφήσει για το τέλος Αυγούστου και πριν τη ΔΕΘ, όπως έχει αποφασίσει.
Και εκτός από τη μετακίνηση Καμμένου να βάλει στην κυβέρνηση και πρόσωπα εκτός ΣΥΡΙΖΑ και οπωσδήποτε ένα-δύο που να σηματοδοτούν το άνοιγμα στην Κεντροαριστερά.
Ο επιπλέον λόγος που προβάλλουν είναι ότι θα ήταν καλό οι νέοι υπουργοί να αξιοποιήσουν τον Αύγουστο για να ενημερωθούν για τα θέματα του χαρτοφυλακίου τους ώστε να είναι έτοιμοι να αρχίσουν να υλοποιούν τις εξαγγελίες που θα γίνουν στη ΔΕΘ.
Ο αντίλογος που υπάρχει είναι ότι εκ των πραγμάτων, λόγω της παραμονής Καμμένου στην κυβέρνηση, δεν μπορεί να γίνει μεγάλος -με ανοίγματα και σε άλλες πολιτικές δυνάμεις- ανασχηματισμός.
«Περιορισμένες αλλαγές»
«Με τους ΑΝ.ΕΛ. στην κυβέρνηση μόνο κάποιοι δηλωμένοι φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να δεχθούν να γίνουν μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου. Είναι δύσκολο σημαντικές προσωπικότητες του ευρύτερου προοδευτικού χώρου να θελήσουν να γίνουν ομοτράπεζοι του Καμμένου.
Εδώ οι περισσότεροι από εμάς αισθάνονται άσχημα με αυτή την εξ ανάγκης συνύπαρξη», μας λέει πρωτοκλασάτος υπουργός, ο οποίος βλέπει περιορισμένες αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα και όχι δομικό ανασχηματισμό, όπως θέλουν κάποιοι βουλευτές, ίσως γιατί κάποιοι από αυτούς θέλουν να αποκτήσουν, πριν λήξει η βουλευτική τους θητεία, την υπουργική ιδιότητα.
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι οι στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού διατείνονται πως «ο ανασχηματισμός αργεί ακόμη», επιμένοντας ότι αυτός θα γίνει μετά τις 21 Αυγούστου και λίγο πριν ο πρωθυπουργός μεταβεί στη Θεσσαλονίκη για τη Διεθνή Εκθεση.
Σε κάθε περίπτωση οι άνθρωποι των οποίων τη γνώμη και την κρίση εμπιστεύεται ο Αλέξης Τσίπρας υποστηρίζουν ότι ο ανασχηματισμός θα πρέπει εκτός από την αποτελεσματικότερη λειτουργία της κυβέρνησης να σηματοδοτεί, μέσω και των προσώπων που θα επιλεγούν, και την επόμενη μέρα του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία, σύμφωνα με αυτούς, δεν μπορεί παρά να είναι η ανασύνθεση της προοδευτικής παράταξης υπό την ηγεμονία του Τσίπρα.
Το ερώτημα πάντως στο οποίο δεν απαντούν οι μουτζαχεντίν του Τσίπρα είναι αν τα «Καμμενικά» συνάδουν με όσα διατείνονται για την επόμενη, μετά τα μνημόνια, μέρα και την ανάγκη οργάνωσης ενός νέου μπλοκ εξουσίας της ευρύτερης Κεντροαριστεράς, το οποίο θα θέσει με όρους ηγεμονίας τις νέες πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και εθνικές προτεραιότητες της χώρας.
Επειδή, όπως μας λέει πρώην υπουργός του Τσίπρα, ο οποίος αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2015, «δεν συνάδουν», το πιθανότερο είναι όλα όσα λέγονται να αποτελούν απλώς «μια προσπάθεια να παραμείνουν όσο το δυνατόν περισσότερο στις καρέκλες της εξουσίας.
Και ο δεσμός του Τσίπρα με τον Καμμένο είναι γόρδιος».
Η δήλωση του υπουργού Αμυνας ότι δεν πρόκειται να συναινέσει στην κύρωση από τη Βουλή της συμφωνίας για το Μακεδονικό και μάλιστα ότι θα ρίξει την κυβέρνηση δεν άρεσε καθόλου στον πρωθυπουργό,
αφού εκτός των άλλων συνιστούσε και παραβίαση της προγραμματικής συμφωνίας που είχαν κάνει οι δύο άνδρες όταν, πριν από τρία χρόνια, συγκροτούσαν την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ.
Οτι δηλαδή εφόσον υπήρχαν διαφωνίες σε κάποια σοβαρά θέματα τα δύο κόμματα θα μπορούσαν να ψηφίζουν διαφορετικά χωρίς όμως να αμφισβητήσουν την κυβερνητική πλειοψηφία.
Ο Αλέξης Τσίπρας και οι συνεργάτες του -ιδίως αυτοί που είναι επιφορτισμένοι με το καθήκον να κρατάνε ζεστό τον αρχηγό των ΑΝ.ΕΛ. στην κυβερνητική συνεργασία- έχουν εκνευριστεί και για έναν ακόμη λόγο.
Θεωρούσαν ότι ο Καμμένος θα παραμείνει πιστός στη γραμμή που είχε συμφωνηθεί, δηλαδή στο «δεν ψηφίζω τη συμφωνία των Πρεσπών, δεν ρίχνω όμως την κυβέρνηση».
Μπορεί κάποιοι να προσπαθούν να δικαιολογήσουν την «μπαγαποντιά του Πάνου» λέγοντας ότι αυτή οφείλεται στην ανασφάλεια που του προκαλούν οι δημοσκοπήσεις, καθώς όλες τον δείχνουν να βρίσκεται κάτω από το όριο του 3%, όμως ο αντίλογος είναι ότι «εφεξής ο Καμμένος θα είναι μονίμως εγκλωβισμένος, κάτι που μόνο καλά δεν προοιωνίζεται για την κυβερνητική συνοχή».
Συρρίκνωση
Και ο λόγος του μόνιμου εγκλωβισμού που θα αναγκάζει τον υπουργό Αμυνας να κάνει συνεχώς κωλοτούμπες και να δημιουργεί προβλήματα στην εικόνα και τη λειτουργία της κυβέρνησης είναι ότι οι ΑΝ.ΕΛ., σύμφωνα με τις εκτιμήσεις και στελεχών της Κουμουνδούρου, έχουν εισέλθει στη ζώνη του φαινομένου ΔΗΜ.ΑΡ., ήτοι της κομματικής εξαέρωσης λόγω συμμετοχής στη διακυβέρνηση.
Το ποσοστό του περίπου 1,5% που δίνουν οι δημοσκοπήσεις στο κόμμα του Πάνου Καμμένου είναι -λένε οι γνωρίζοντες τα των ερευνών της κοινής γνώμης- «μετά από στάθμιση του δείγματος, αφού στις αυθόρμητες απαντήσεις το ποσοστό είναι δύσκολα ανιχνεύσιμο και σαφώς κάτω από τη μονάδα (1%)».
Η δυσθυμία από τις δημοσκοπήσεις σε συνδυασμό με τα φαινόμενα οργανωτικής διάλυσης του κόμματός του «είναι φυσικό», μας λέει κυβερνητικό στέλεχος που γνωρίζει καλά τον επικεφαλής των ΑΝ.ΕΛ., «να έχουν τρελάνει τον Πανάρα, με αποτέλεσμα να κάνει το ένα λάθος μετά το άλλο».
Μόνο που η τρέλα του Καμμένου φοβίζει τον Τσίπρα.
Εφόσον η συμφωνία των Πρεσπών καθυστερήσει -όπερ και το πιθανότερο- να εγκριθεί από τα Σκόπια (ήδη ο Ζάεφ, με συνέντευξή του στην ΕΤ1 και στον δημοσιογράφο Φάνη Παπαθανασίου, τη μετέθεσε για μετά τις 31/12/2018 που προβλέπει η συμφωνία) και η ελληνική Βουλή κληθεί να την επικυρώσει στις αρχές του 2019, τότε η αξιωματική αντιπολίτευση θα μπορεί, επειδή θα έχει παρέλθει ένα εξάμηνο από τον περασμένο Ιούνιο, να υποβάλει εκ νέου πρόταση δυσπιστίας.
Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να πειστεί ο Καμμένος να μην την υπερψηφίσει ή να αποχωρήσει από την ψηφοφορία για να αποφευχθεί η πτώση της κυβέρνησης και να μην οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές και μάλιστα σε χρόνο που δεν θα τον έχει επιλέξει η ίδια.
Οι πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν ότι οι πρώτες σχετικές συζητήσεις ήδη έχουν γίνει.
Το Μαξίμου πάντως πιστεύει ότι ο Καμμένος θα κατεβάσει τους τόνους πειθόμενος από το εξής επιχείρημα του Αλέξη:
«Μα είναι δυνατόν, Πάνο, να τσακωνόμαστε όχι για κάτι σίγουρο, αλλά για ένα ενδεχόμενο;
Περίμενε να δούμε τι θα γίνει τελικά στα Σκόπια και μετά βγες και πες τα δικά σου.
Μη θεωρείς ότι οι δηλώσεις σου γίνονται εκ του ασφαλούς και δεν θα έχουν επίπτωση στην κυβέρνηση επειδή πιστεύεις ότι ο Ζάεφ δεν θα καταφέρει να περάσει τη συμφωνία.
Μην εγκλωβίζεσαι σε πράγματα από τα οποία θα σου είναι δύσκολο αύριο να ξεφύγεις».
Πρόσωπο το οποίο γνωρίζει καλά τους δύο άνδρες υποστηρίζει ότι ο Καμμένος δεν πίστευε ότι ο Ζάεφ θα δεχόταν και τους τρεις ελληνικούς όρους (σύνθετη ονομασία, erga omnes, συνταγματική αλλαγή) και γι’ αυτό είχε σπεύσει να δηλώσει ακραιφνής μακεδονομάχος.
Μάλιστα, λέγεται ότι έχει εκμυστηρευθεί στον πρωθυπουργό πως αν ήταν πεπεισμένος ότι ο Ζάεφ θα συμφωνούσε, θα είχε άλλη θέση.
Θα επικαλούνταν συνεχώς τον Κώστα Καραμανλή και το Βουκουρέστι ως τις κόκκινες γραμμές του ιδίου και των ΑΝ.ΕΛ. και δεν θα είχε εγκλωβιστεί, για να μην υπερφαλαγγιστεί από τη Ν.Δ., στο «ούτε Μακεδονία ούτε παράγωγο».
Η λάθος εκτίμηση, ότι δηλαδή ο Ζάεφ δεν θα δεχθεί τους τρεις ελληνικούς όρους -την οποία σημειωτέον είχαν και άλλοι, μεταξύ των οποίων και πολιτειακοί παράγοντες-, τον εγκλώβισε σε μια θέση από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει και τον οδηγεί σε νέα λάθη, όπως το τελευταίο, που το πρωί δήλωνε «θα ρίξω την κυβέρνηση» και το απόγευμα έλεγε «μέχρι τέλους με τον Τσίπρα».
Πάντως, κάποιοι εκλογομάγειροι των κυβερνητικών παρασκηνίων πιστεύουν ότι ενδεχομένως το άριστο και για τους δύο εταίρους θα ήταν η συμφωνία των Πρεσπών να έρθει προς κύρωση μετά το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους, κοντά στον Απρίλιο.
Στην περίπτωση αυτή ο Τσίπρας θα κύρωνε, με τη βοήθεια ορισμένων άλλων βουλευτών (προερχόμενων από το Ποτάμι, τους ανεξάρτητους και 2-3 από τους ΑΝ.ΕΛ.) τη συμφωνία και την επομένη, αφού ο Καμμένος στο μεταξύ θα είχε αποσύρει την εμπιστοσύνη του από την κυβέρνηση, θα προκήρυσσε εκλογές μαζί με τις ευρωεκλογές, που ούτως ή άλλως είναι και το δημοφιλέστερο σενάριο στον ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με τον χρόνο προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία.
Σε μια τέτοια περίπτωση και οι δύο, Καμμένος και Τσίπρας, θα είναι ευχαριστημένοι.
Ο μεν πρώτος γιατί έκανε πράξη την απειλή του, οπότε θα μπορεί, στο όνομα της συνέπειας, να διεκδικήσει -με λίγες πάντως πιθανότητες ευδοκίμησης- ένα καλύτερο εκλογικό ποσοστό, κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα και τον χώρο των εθνικιστών.
Ο δε δεύτερος γιατί θα έχει κυρώσει τη συμφωνία, κάτι που το θέλει διακαώς, καθώς θεωρεί ότι η επίλυση του Μακεδονικού, παρά τις αντιδράσεις που υπάρχουν σήμερα, θα του πιστωθεί από την Ιστορία, όπως θα του πιστωθεί, πιστεύει, και η έξοδος της χώρας, επί πρωθυπουργίας του, από τα μνημόνια. Και φυσικά γιατί οι δίδυμες εκλογές (εθνικές μαζί με ευρωεκλογές) είναι ένα σενάριο φιλικό στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ.
Τα προβλήματα, όμως, με τον Καμμένο δεν σταματούν εδώ. Παρά την προσπάθεια του Μαξίμου να υποβαθμίσουν όσο μπορούν το θέμα, η ζημιά που υφίσταται η κυβέρνηση είναι μεγάλη και καταγράφεται σε πολλαπλά επίπεδα.
Πρώτον, όσοι ξένοι θα ήθελαν να κάνουν επενδύσεις στη χώρα μας, όταν πληροφορούνται ότι ο κυβερνητικός εταίρος του Τσίπρα απειλεί να ρίξει την κυβέρνηση, είναι λογικό να προβληματίζονται για το αν θα πρέπει να επενδύσουν στην Ελλάδα τώρα ή να περιμένουν την κυβερνητική αλλαγή που θα είναι και περισσότερο εξυπηρετική στα σχέδιά τους.
Κανείς σώφρων επιχειρηματίας δεν είναι διατεθειμένος να εμπλακεί σε περιπέτειες ένεκα κάποιας, και μάλιστα προαγγελλόμενης, κυβερνητικής αστάθειας.
Και δεν είναι μόνον οι ξένοι, αλλά και οι Ελληνες. Οταν ο Καμμένος τους λέει ότι η παρούσα κυβέρνηση έχει λίγους μήνες ζωής ακόμη, είναι λογικό να προστρέξουν στον Μητσοτάκη και να επενδύσουν στη Ν.Δ., η οποία, όπως δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις, θα είναι η επόμενη κυβέρνηση είτε αυτοδύναμη είτε ως βασικός κορμός της.
Οι επιπτώσεις
Οι οικονομικές επιπτώσεις από την απειλή Καμμένου ότι θα ρίξει την κυβέρνηση είναι σημαντικές, ακόμη κι αν από τους εγχώριους επιχειρηματίες αυτοί που πιστεύουν ότι ο αρχηγός των ΑΝ.ΕΛ. θα κάνει πράξη την απειλή του είναι ελάχιστοι.
Δεν είναι τυχαίο ότι μετά τον πρωθυπουργό αυτοί που περισσότερο έχουν εκμανεί με τις απειλές Καμμένου είναι οι οικονομικοί υπουργοί, όπως ο Γιάννης Δραγασάκης, ο Γιώργος Σταθάκης, ο Στέργιος Πιτσιόρλας και πρωτίστως ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος αυτές τις ημέρες βρίσκεται στις ΗΠΑ αναζητώντας επενδυτές και μετά θα πρέπει να μεταβεί στις Βρυξέλες για να μετάσχει στο Eurogroup και να καθησυχάσει τους ομολόγους του λέγοντάς τους ότι όσα δηλώνονται από τον υπουργό Aμυνας είναι πομφόλυγες και δεν πρέπει να τα λαμβάνουν υπ’ όψιν τους.
Δεύτερον, η συμφωνία των Πρεσπών είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτή, ακόμη και από τους ψηφοφόρους που πρόσκεινται στα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης, όταν ο μεν Τσίπρας λέει ότι είναι καλή, ο δε Καμμένος τη θεωρεί τόσο κακή ώστε να πρέπει να πέσει και η κυβέρνηση για να ακυρωθεί.
Τα λεγόμενα του υπουργού Αμυνας δίνουν επιχειρήματα στα κόμματα της αντιπολίτευσης και ιδιαίτερα στη Ν.Δ. για να αποδομήσουν το κυβερνητικό αφήγημα.
Οταν ο συγκυβερνήτης σου θεωρεί τη συμφωνία κακή και μάλιστα αιτία για να ρίξει την κυβέρνηση, είναι λογικό τα επιχειρήματα του πρωθυπουργού, των υπουργών και των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ να μη βρίσκουν μεγάλη απήχηση.
Επιπροσθέτως, κι αυτό είναι το πιο σοβαρό, ρίχνουν φρύγανα στη φωτιά των «μακεδονομάχων» και οπωσδήποτε συμβάλλουν στις εκδηλώσεις αποδοκιμασίας των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, που λαμβάνουν χώρα σχεδόν καθ’ άπασαν την επικράτεια.
Ακόμη κι αν δεν έχουν μαζικό χαρακτήρα ή μετέχουν άτομα ακραίων έως και φασιστικών, σε ορισμένες περιπτώσεις, φρονημάτων, το γεγονός ότι ο Καμμένος και οι ΑΝ.ΕΛ. χαρακτηρίζουν τη συμφωνία απαράδεκτη και επιζήμια για τη Μακεδονία και τα εθνικά συμφέροντα εξ αντικειμένου νομιμοποιεί τις εκδηλώσεις αποδοκιμασίας κυβερνητικών παραγόντων και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ.
Μάλιστα κάποιο στέλεχος των «53+» που δεν έχει ακόμη συμβιβαστεί με την ιδέα ότι «η Ριζοσπαστική Αριστερά συγκυβερνά με την Ακροδεξιά» έχει τη γνώμη ότι «ουσιαστικός υποκινητής των κατά τόπους αντιδράσεων είναι ο Καμμένος με τα όσα απίθανα και υπονομευτικά λέει για την κυβέρνηση».
Επιπροσθέτως, οι λεγόμενοι «πραγματιστές και εχέφρονες» του ΣΥΡΙΖΑ δυσφορούν με τις συνθήκες οξύτητας που δημιουργούνται επειδή, όπως μας λέει ένας από τους πλέον γνωστούς υφυπουργούς, «δρουν υπονομευτικά στο ήρεμο πολιτικό και κοινωνικό κλίμα που χρειάζεται εφεξής η οικονομία για να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που προσφέρει η έξοδος από την αυστηρή μνημονιακή επιτροπεία».
Πάντως, η εκτίμηση των εχεφρόνων ότι «ο Καμμένος, λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει, παρασύρει τον Τσίπρα σε μια αχρείαστη και επιζήμια ακραία πόλωση», αντικρούεται από κάποιους άλλους συντρόφους τους, οι οποίοι θεωρούν ότι «είναι ο Αλέξης αυτός που χρησιμοποιεί τον Καμμένο».
Και μάλιστα κάποιοι εκτιμούν ότι «κατά κάποιον τρόπο ο Καμμένος είναι ο μαχαιροβγάλτης του Τσίπρα, αφού ο εμπρηστικός λόγος που χρησιμοποιεί κατά του Μητσοτάκη και τα σενάρια συνωμοσίας που διακινεί δεν θα μπορούσαν ποτέ να εξαχθούν από το έρκος των οδόντων ενός πρωθυπουργού». Εκτίμηση την οποία ασπάζεται απολύτως πρώην υπουργός και προβεβλημένο στέλεχος της Ν.Δ.
Τρίτον, ο διχασμός που επικρατεί στον συνασπισμό της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας είναι επόμενο να ρίχνει βαριές σκιές και στο πρόσωπο της κυβέρνησης και ιδιαίτερα στην ικανότητά της να συνεχίσει να παράγει έργο επ’ ωφελεία της χώρας και των πολιτών της.
Η εικόνα της πλήρους ασυμφωνίας ανάμεσα σε ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛ. σε ένα τόσο σοβαρό εθνικό θέμα και παρ’ όλα αυτά η κυβέρνηση να συνεχίσει να υφίσταται, δίνει την εντύπωση (και έτσι εκλαμβάνεται από τους ψηφοφόρους, αλλά και καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις) ότι η συγκολλητική της ουσία είναι η κατοχή της εξουσίας και η απόλαυση των ωφελημάτων της.
«Η κυβέρνηση δεν μπορεί να συνεχίσει για πολύ όταν, τουλάχιστον για το ένα της μέρος και εν προκειμένω τους ΑΝ.ΕΛ., έχει σχηματιστεί εδραία η πεποίθηση ότι πρόκειται για “κωλοτούμπες” και “καραγκιόζηδες”, οι οποίοι για το μόνο που ενδιαφέρονται είναι οι καρέκλες τους», μας λέει προβεβλημένος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι και μεταξύ των ηγετικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι «η απειλή Καμμένου υπερκάλυψε τη συμφωνία για την αξιολόγηση, το χρέος και την έξοδο από τα μνημόνια.
Υποστήκαμε τόσο κόστος για να τα καταφέρουμε και όταν όλοι οι ξένοι άρχισαν να μας επαινούν για το επίτευγμα στα οικονομικά, έρχεται ο Καμμένος και μας ξεφτιλίζει με τα εθνικά», μας λέει υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ και προσθέτει:
«Αντί το τέλος των μνημονίων να μας δώσει πολιτικούς πόντους και να μας βοηθήσει να ανακάμψουμε δημοσκοπικά, έρχεται η απειλή Καμμένου ότι θα ρίξει την κυβέρνηση για το Μακεδονικό και μας βυθίζει κι άλλο».
Και οπωσδήποτε η εικόνα μιας κυβέρνησης-διχασμένο κορμί δεν βοηθά στη δημοσκοπική ανάκαμψη του ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα να εδραιώνεται η πεποίθηση του ερχόμενου Μητσοτάκη, κάτι που, διαγενομένου του χρόνου, λόγω των συνθηκών πολιτικής ασφυξίας που πιθανώς θα δημιουργηθούν, μπορεί να αναγκάσει τον Τσίπρα να προσφύγει, ακόμη και σε χρόνο που δεν το επιθυμεί, στις κάλπες.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι μετά την προχθεσινή έντονη συζήτηση στη Βουλή, η εκτίμηση που κυριαρχεί στα πολιτικά και δημοσιογραφικά γραφεία είναι ότι Τσίπρας και Μητσοτάκης με τα σκληρά, ακόμη και κάτω από τη ζώνη σε ορισμένες περιπτώσεις, χτυπήματα που αντάλλαξαν σφύριξαν την έναρξη μιας προεκλογικής περιόδου που εκτός από μακρά το πιθανότερο είναι να χαρακτηριστεί και από πρωτοφανή για τα πολιτικά χρονικά των δύο τελευταίων δεκαετιών πόλωση.
Ορισμένοι πάντως υποστηρίζουν ότι ο Καμμένος «δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι υπουργός Αμυνας» και θα πρέπει ο Τσίπρας να επισπεύσει τον ανασχηματισμό προκειμένου να δείξει ότι αυτός κουμαντάρει το μαγαζί:
«Τη μία ο Ευκλείδης δεν πάει στο Ζάππειο γιατί δεν συμμερίζεται τις θριαμβολογίες του Μαξίμου για τα οικονομικά, την άλλη ο Καμμένος απειλεί να ρίξει την κυβέρνηση αν δεν περάσει το δικό του στο Μακεδονικό. Ε, αυτό δεν είναι εικόνα σοβαρής κυβέρνησης και κυρίως ισχυρού πρωθυπουργού». Εις πασοκογενής βουλευτής είναι δε κατηγορηματικός:
«Ο Ανδρέας Παπανδρέου, στον οποίον θέλει να μοιάσει ο Τσίπρας, δεν θα έλεγε ποτέ ότι έδωσε μονοήμερη άδεια στον Τσακαλώτο επειδή ήταν κουρασμένος και ήθελε να δει τη γυναίκα του.
Θα είχε ευχαριστήσει τον υπουργό Οικονομικών για την υπερπροσπάθεια που κατέβαλε να κλείσει η συμφωνία με τους δανειστές και θα ανακοίνωνε -τονίζοντας βεβαίως ότι “έγραψε ιστορία”- τον διορισμό κάποιου άλλου στη θέση του Ευκλείδη, με το σκεπτικό ότι θέλει να τον βοηθήσει να ξεκουραστεί.
Τον δε Καμμένο θα τον έβγαζε από υπουργό Αμυνας και θα του πρόσφερε ένα υποδεέστερο υπουργείο, φροντίζοντας ταυτόχρονα να έχει εξασφαλίσει τη στήριξη της κυβέρνησης από 3-4 βουλευτές των ΑΝ.ΕΛ. και κάποιους ανεξάρτητους».
Εδώ να σημειώσουμε, και αυτό είναι το τέταρτο σημείο της ζημιάς που υφίσταται η κυβέρνηση, ότι η συμπεριφορά Καμμένου έχει οδηγήσει ορισμένους από τους στενούς συνεργάτες του πρωθυπουργού να του εισηγούνται να κάνει τον ανασχηματισμό μέχρι τέλους Ιουλίου και να μην τον αφήσει για το τέλος Αυγούστου και πριν τη ΔΕΘ, όπως έχει αποφασίσει.
Και εκτός από τη μετακίνηση Καμμένου να βάλει στην κυβέρνηση και πρόσωπα εκτός ΣΥΡΙΖΑ και οπωσδήποτε ένα-δύο που να σηματοδοτούν το άνοιγμα στην Κεντροαριστερά.
Ο επιπλέον λόγος που προβάλλουν είναι ότι θα ήταν καλό οι νέοι υπουργοί να αξιοποιήσουν τον Αύγουστο για να ενημερωθούν για τα θέματα του χαρτοφυλακίου τους ώστε να είναι έτοιμοι να αρχίσουν να υλοποιούν τις εξαγγελίες που θα γίνουν στη ΔΕΘ.
Ο αντίλογος που υπάρχει είναι ότι εκ των πραγμάτων, λόγω της παραμονής Καμμένου στην κυβέρνηση, δεν μπορεί να γίνει μεγάλος -με ανοίγματα και σε άλλες πολιτικές δυνάμεις- ανασχηματισμός.
«Περιορισμένες αλλαγές»
«Με τους ΑΝ.ΕΛ. στην κυβέρνηση μόνο κάποιοι δηλωμένοι φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να δεχθούν να γίνουν μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου. Είναι δύσκολο σημαντικές προσωπικότητες του ευρύτερου προοδευτικού χώρου να θελήσουν να γίνουν ομοτράπεζοι του Καμμένου.
Εδώ οι περισσότεροι από εμάς αισθάνονται άσχημα με αυτή την εξ ανάγκης συνύπαρξη», μας λέει πρωτοκλασάτος υπουργός, ο οποίος βλέπει περιορισμένες αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα και όχι δομικό ανασχηματισμό, όπως θέλουν κάποιοι βουλευτές, ίσως γιατί κάποιοι από αυτούς θέλουν να αποκτήσουν, πριν λήξει η βουλευτική τους θητεία, την υπουργική ιδιότητα.
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι οι στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού διατείνονται πως «ο ανασχηματισμός αργεί ακόμη», επιμένοντας ότι αυτός θα γίνει μετά τις 21 Αυγούστου και λίγο πριν ο πρωθυπουργός μεταβεί στη Θεσσαλονίκη για τη Διεθνή Εκθεση.
Σε κάθε περίπτωση οι άνθρωποι των οποίων τη γνώμη και την κρίση εμπιστεύεται ο Αλέξης Τσίπρας υποστηρίζουν ότι ο ανασχηματισμός θα πρέπει εκτός από την αποτελεσματικότερη λειτουργία της κυβέρνησης να σηματοδοτεί, μέσω και των προσώπων που θα επιλεγούν, και την επόμενη μέρα του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία, σύμφωνα με αυτούς, δεν μπορεί παρά να είναι η ανασύνθεση της προοδευτικής παράταξης υπό την ηγεμονία του Τσίπρα.
Το ερώτημα πάντως στο οποίο δεν απαντούν οι μουτζαχεντίν του Τσίπρα είναι αν τα «Καμμενικά» συνάδουν με όσα διατείνονται για την επόμενη, μετά τα μνημόνια, μέρα και την ανάγκη οργάνωσης ενός νέου μπλοκ εξουσίας της ευρύτερης Κεντροαριστεράς, το οποίο θα θέσει με όρους ηγεμονίας τις νέες πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και εθνικές προτεραιότητες της χώρας.
Επειδή, όπως μας λέει πρώην υπουργός του Τσίπρα, ο οποίος αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2015, «δεν συνάδουν», το πιθανότερο είναι όλα όσα λέγονται να αποτελούν απλώς «μια προσπάθεια να παραμείνουν όσο το δυνατόν περισσότερο στις καρέκλες της εξουσίας.
Και ο δεσμός του Τσίπρα με τον Καμμένο είναι γόρδιος».