Εκτός από τη μυθολογία που τις καλύπτει, η επιστημονική τους εξήγηση σχετίζεται με την γεωγραφική θέση της χώρας.
«Η παράδοση μπορεί να λέει ότι οι Αλκυονίδες είναι κάποιες ημέρες που χρειάζεται η αλκυών, ένα πουλί για να μπορέσει να γεννήσει και να κλωσήσει τα αυγά της, αλλά στην ουσία πρόκειται για κάτι τελείως φυσιολογικό καθώς σαν χώρα είμαστε πολύ νότια σε σχέση
με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης στην νοτιοανατολική Μεσόγειο και μέσα στο χειμώνα υπάρχουν κάποια διαστήματα καλοκαιρίας, μικρά ή μεγάλα δεν έχει σημασία.
Λόγω του συσχετισμού με την κλιματική αλλαγή θεωρούμε ή μερικές φορές έτσι περίπου γίνεται να είναι πολύ μεγάλα αυτά τα διαστήματα που έχουμε ανομβρία, άρα γενικά καλό καιρό», εξηγεί ο διευθυντής Προγνώσεων της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας Αντώνης Λάλος και προσθέτει:
«Θεωρούμε τρεις-τέσσερις ημέρες μαζεμένες που χαρακτηρίζονται από ηλιοφάνεια, από διαφορά θερμοκρασίας την ημέρα από την νύχτα με ένα εύρος που μπορεί να φτάνει και τους 15 και τους 20 βαθμούς Κελσίου σε πολλές περιπτώσεις και άπνοια, Αλκυονίδες Ημέρες».
Η ύπαρξη ημερών καλοκαιρίας στην Ελλάδα μέσα στον χειμώνα, δεν είναι κάτι καινούργιο αλλά έχει παρατηρηθεί διαχρονικά, αν και οι λεγόμενες Αλκυονίδες Ημέρες δεν έρχονται κάθε χρόνο.
«Η στατιστική εδώ και πολλά χρόνια έχει δείξει ότι υπάρχει ένα μέγιστο εμφάνισης αυτών των θερμοκρασιών μεταξύ 15 Δεκεμβρίου και αρχών Φεβρουαρίου περίπου.
Αυτό είναι το μέγιστο διάστημα, δεξιά και αριστερά κάποιες μέρες μπορούμε να τις θεωρήσουμε Αλκυονίδες αλλά δεν μπορούμε να φτάσουμε στον Οκτώβριο ή το Μάρτιο γιατί μετά μπαίνουμε σε άλλη εποχή.
Δεν παρατηρούνται οι ημέρες αυτές κάθε χρόνο, πέρυσι αν θυμάμαι καλά δεν είχαμε κάποιες ιδιαίτερες ημέρες, φέτος είχαμε τουλάχιστον 2 φορές, ήταν δηλαδή δυο-τρία πενθήμερα, όπως αυτές τις τελευταίες ημέρες.
Μπορεί να εμφανιστούν ξανά φέτος αλλά όσο περνάει ο καιρός, δηλαδή μετά τις 15 Φλεβάρη η μέρα μεγαλώνει, ο ήλιος παίζει και αυτός το ρόλο του αν δεν έχει συννεφιά και ακόμα και μέρες οι οποίες δεν είναι "καθαρόαιμες" Αλκυονίδες μυρίζουν άνοιξη, μπαίνουμε σε άλλη εποχή», τονίζει ο κ. Λάλος.
Η ονομασία τους προέρχεται από τη μυθική Αλκυόνη, κόρη του βασιλιά των ανέμων Αίολου, που ζούσε ευτυχισμένη με τον σύζυγό της Κύηκα, ο οποίος σύμφωνα με το μύθο μια μέρα πήγε για ψάρεμα, παρά τα παρακαλετά της Αλκυόνης να μην πάει και δεν γύρισε ποτέ.
Στο αρχαίο έργο «Αλκυών», που αποδίδεται στο Λουκιανό, η Αλκυόνη αναζητούσε για μέρες μάταια το πτώμα του με αποτέλεσμα οι θεοί να την λυπηθούν και να τη μεταμορφώσουν στο ομώνυμο πουλί.
Σύμφωνα με άλλη εκδοχή του μύθου, η Αλκυόνη μόλις είδε το πλοίο του να βυθίζεται από τους δυνατούς ανέμους μέσα στην απελπισία της έπεσε από ένα βράχο και σκοτώθηκε.
Οι θεοί εντυπωσιασμένοι από την αγάπη τους, τους μεταμόρφωσαν στα ομώνυμα πουλιά.
Η Αλκυόνη γεννούσε τα αυγά της στην ακροθαλασσιά, όπου όμως τα νεογέννητα της παρασύρονταν και χάνονταν από τα κύματα.
Ο Δίας κάποτε τη λυπήθηκε και αποφάσισε να στέλνει κατά την εποχή που η Αλκυόνη επωάζει τα αυγά της ημέρες καλοκαιρίας και διέταξε τον Αίολο να συγκρατεί αυτές τις ημέρες τους ανέμους.
