Από τον Θανάση Μαυρίδη
Οι τέσσερεις τράπεζες που ελέγχουν ποσοστό άνω του 90% είναι ήδη ένα σοβαρό αγκάθι στην φτέρνα της ελληνικής οικονομίας. Υπό αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί να σταθεί σοβαρή συζήτηση για ανταγωνισμό.
Μιλάμε στην πράξη για ένα ολιγοπώλιο που αποτελεί μία διαρκή απειλή
για την οικονομία, αλλά και για την Δημοκρατία. Το να κάνουμε τις τέσσερεις τράπεζες τρεις, προκρίνοντας και πάλι το σενάριο της συγχώνευσης Εθνικής και Eurobank, είναι λάθος...
Αν κάτι πραγματικά χρειάζεται η χώρα είναι ένα υγιές τραπεζικό σύστημα. Χρειαζόμαστε πολλές τράπεζες και φρέσκο χρήμα στην αγορά. Αρκεί να σκεφτούμε ότι σε άλλες χώρες ο αριθμός των τραπεζών είναι αισθητά μεγαλύτερος σε σχέση με την Ελλάδα και τα μερίδια αγοράς τους μικρότερα.
Ωστόσο, γίνεται κι εκεί συζήτηση για το πως θα αποτραπεί η μονοπωλιακή διάρθρωση της αγοράς. Στην Ελλάδα που το πρόβλημα είναι ήδη υπαρκτό και όχι μία απλή πιθανότητα για το μέλλον, η συζήτηση αυτή απουσιάζει.
Τα προηγούμενα χρόνια πιστέψαμε σε μία ψευδαίσθηση: Ότι ισχυροί οικονομικοί όμιλοι θα μπορούσαν να κερδίσουν σημαντικό μερίδιο αγοράς στα Βαλκάνια και μέσα από αυτή την διαδικασία να προωθήσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα.
Η ανάγκη μας έκανε να βάλουμε το κάρο μπροστά από το άλογο. Με το αιτιολογικό ότι δεν διαθέταμε ισχυρούς οικονομικούς ομίλους και με το επιχείρημα ότι τους χρειαζόμασταν, κλείσαμε τα μάτια σε πολιτικές τύπου "εθνικών πρωταθλητών" και "δυόμισι τραπεζών".
Ήμουν κι εγώ ένας από αυτούς που αρθρογράφησαν σχετικά πριν από δώδεκα χρόνια, αγνοώντας ότι οι επιπτώσεις μιας βίαιης τέτοιας μετάλλαξης μπορούσαν να είναι σημαντικότερες από τα πιθανά οφέλη.
Κι εν πάση περιπτώσει, οι ισχυροί επιχειρηματικοί όμιλοι δεν μπορούν να προέρχονται μέσα από την δημιουργία μονοπωλίων, αλλά από την αύξηση των εργασιών μιας επιχείρησης.
Μπορεί να χρειαζόμασταν την διείσδυση των ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια, αλλά με τον τρόπο που έγινε δεν μπορούσε να είχε διάρκεια. Δεν στηριζότανε σε σταθερές βάσεις...
Μέσα στην λογική αυτή των εθνικών πρωταθλητών ήταν κι η περίφημη "οδηγία" του πατριάρχη του ελληνικού τραπεζικού συστήματος κ. Κωστόπουλου. Η πρόβλεψη των δυόμισι τραπεζών, ως φυσική εξέλιξη των πραγμάτων, στοίχειωσε την αγορά.
Μπορεί να μην έχουμε δυόμισι τράπεζες και έχουμε ήδη τέσσερις και βλέπετε τι γίνεται. Φανταστείτε πόσο χειρότερα θα ήταν τα πράγματα με μιάμιση τράπεζα λιγότερο...
Δεν θα ανακαλύψουμε τον τροχό. Ας δούμε τι ισχύει στο εξωτερικό. Ας κατεβάσουμε τα όρια για την δημιουργία τοπικών τραπεζών, ας ρίξουμε το βάρος μας στην προσπάθεια να αυξηθεί ο αριθμός των τραπεζών.
Είναι κατανοητό ότι υπήρξαν επιλογές ανάγκης και ότι μέσα στην κρίση καταλήξαμε να έχουμε τέσσερις συστημικές τράπεζες. Αλλά στο χέρι μας είναι να σταματήσουν κάπου εδώ αυτού του είδους οι αποφάσεις.
Για παράδειγμα, αν αφήσει κανείς την περίπτωση της Eurobank να χρονίσει, τότε είναι φυσικό να φτάσουμε στην λύση μιας συγχώνευσης Εθνικής και Eurobank. Άρα, αν κάποιος δεν θέλει μια τέτοια εξέλιξη, επισπεύδει την αύξηση κεφαλαίου.
Το άλλο που μας κάνει πραγματικά εντύπωση είναι η επιμονή κάποιων κύκλων να προχωρήσει η συγχώνευση Εθνικής και Eurobank. Ο Όμιλος Λάτση, ο μεγαλύτερος εν δυνάμει μέτοχος της Εθνικής Τράπεζας, κατόρθωσε με ένα ταχυδακτυλουργικό κόλπο να μετατρέψει τις μετοχές της Eurobank σε μετοχές Εθνικής, αφήνοντας πίσω του την Eurobank να αργοπεθαίνει.
Την ίδια ώρα οι ξένες τράπεζες υποχρεώθηκαν να καταβάλλουν μεγάλα ποσά στις αυξήσεις κεφαλαίου των συστημικών τραπεζών για να μπορέσουν να αποχωρήσουν από την ελληνική αγορά.
Κανονικά θα έπρεπε την ώρα που ακυρώθηκε η προοπτική της συγχώνευσης Εθνικής και Eurobank να αντιστραφεί το deal. Αλλά αυτό δεν έγινε κι έτσι ο Όμιλος Λάτση γλίτωσε μερικά δισεκατομμύρια ευρώ.
Το να βρεθεί στο τέλος να ελέγχει και πάλι την Eurobank κρύβει ίσως μία εμμονή, η οποία δεν μπορεί, όμως, να μείνει ασχολίαστη και από την οποία δεν έχει να κερδίσει κάτι κάποιος άλλος πέραν των παλιών ιδιοκτητών της τράπεζας.
Μία απαραίτητη σημείωση: Στους κήπους της Eurobank δεν υπάρχουν Κορμοράνοι. Είχαν όλοι τους μεταναστεύσει στον Ελαιώνα. Εκεί που θα γινότανε το δεύτερο μεγαλύτερο Mall στην πόλη. Σιωπητήριο...
Θανάσης Μαυρίδης
