Αναλυτική συνέντευξη του πρωθυπουργού, Γιώργου Παπανδρέου, με τίτλο «Προσβλητικό να μας ζητάνε νησιά ως εγγύηση. Αλλά η Ελλάδα δεν θα προδώσει ποτέ το Ευρώ», φιλοξενεί σήμερα η ιταλική εφημερίδα «Κορριέρε Ντέλλα Σέρα». Στην αρχική ερώτηση του ιταλού δημοσιογράφου, αν η αίσθηση, στην παρούσα φάση, είναι ίδια με όταν σε σημαδεύουν με όπλο, ο πρωθυπουργός απαντά: «δεν θα έλεγα ένα πιστόλι στο κεφάλι, αλλά μια σκανδάλη που κινδύνευε να πατηθεί κατά όλης της χώρας, λόγω της πραγματικής πιθανότητας χρεοκοπίας. Καταφέραμε να το αποτρέψουμε, κερδίζοντας λίγο χρόνο για να υλοποιηθούν οι αναγκαίες αλλαγές για να γίνει η Ελλάδα μια σύγχρονη οικονομία, βιώσιμη και αποδοτική....
Βρισκόμαστε, βέβαια, ακόμη στο ένα τρίτο της πορείας, πέρασε μόνον ο πρώτος από τα τρία χρόνια του προγράμματος εξυγίανσής μας. Πετύχαμε σημαντικά αποτελέσματα, αλλά είναι κατανοητό ότι ο κόσμος ανησυχεί: υποφέρει και δεν μπορεί, ακόμη, να εισπράξει τις βελτιώσεις. Πρέπει να συνεχίσουμε με σιδερένια βούληση, όχι μόνο για να μειώσουμε το έλλειμμα, που είναι ένα σύμπτωμα, αλλά για να επιβάλουμε την διαφάνεια, να απαλείψουμε την διαφθορά, να μειώσουμε την φοροδιαφυγή, και να γίνει το όλο σύστημα πιο δίκαιο».
Σχετικά με την δυνατότητα επιστροφής της χώρας στις αγορές, ο Γιώργος Παπανδρέου, προσθέτει: «είχαμε κάνει κάποιες προβλέψεις. Μεταξύ αυτών, μια ύφεση του 4%. Αλλά προέκυψε σοβαρότερη, που καθυστέρησε την μείωση του ελλείμματος. Παρά ταύτα, μειώθηκε κατά 5%, κάτι το τεράστιο, που ξεπερνά κάθε σχετική παράμετρο. Αναμορφώσαμε τον δημόσιο τομέα και τις συντάξεις, μειώσαμε την τοπική αυτοδιοίκηση, τον αριθμό των περιφερειών, τις κυβερνητικές υπηρεσίες, από έξι χιλιάδες έγιναν δυο χιλιάδες, ανοίξαμε τα επαγγέλματα, πετύχαμε ένα δικαιότερο φορολογικό σύστημα, δημοσιοποιήσαμε στο διαδίκτυο κάθε ευρώ που ξοδεύεται από την κυβέρνηση, κάναμε επενδύσεις στην ανανεώσιμη ενέργεια και έχουμε ένα εύρωστο σχέδιο για τις ιδιωτικοποιήσεις και την χρήση της δημόσιας περιουσίας. Παρ' όλα αυτά, βέβαια, το χρέος που κληρονομήσαμε παραμένει πολύ υψηλό και θα χρειασθεί χρόνος. Οι αγορές δείχνουν σκεπτικισμό, έχουν καεί από την κρίση του 2008, δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν τίποτα: αυτό, είχε αρνητικές συνέπειες για μας, όπως και για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Για πρώτη φορά, επίσης, όλα συμβαίνουν στην Ευρωζώνη, όπου, στο ενιαίο νόμισμα, δεν αναλογεί μια κοινή οικονομική πολιτική. Πρόκειται για μια γη του άγνωστου: πρέπει σίγουρα να προχωρήσουμε σε άλλες διορθώσεις, τόσο από μέρους μας όσο και από την Ευρώπη και θα το δούμε τον Ιούνιο στις Βρυξέλλες.
«Θα καταφέρετε να εγκρίνετε το σχέδιο ιδιωτικοποιήσεων ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ και γιατί περιμένατε ένα χρόνο για να το παρουσιάσετε;», ρωτά ο δημοσιογράφος της «Κορριέρε». «Στην αρχή, οι ιδιωτικοποιήσεις δεν ήταν μια προτεραιότητα», απαντά ο πρωθυπουργός, και στην συνέχεια εξηγεί: «τώρα είναι στην πρώτη σειρά της ατζέντας. Θα αποδείξουμε ότι είμαστε σε θέση να ανταποκριθούμε στις ανάγκες που θέτει το δημόσιο χρέος, με μια σειρά σχεδίων ανάπτυξης. Τα σχέδιό μας τυγχάνει ευρείας αποδοχής και από την αντιπολίτευση και την κοινή γνώμη. Θα το εγκρίνουμε σύντομα».
Σε ό,τι αφορά την γενικότερη στάση της χώρας, για το άμεσο μέλλον (σενάρια αναδιάρθρωσης ή αποχώρησης από το Ευρώ, στα οποία κάνει αναφορά η εφημερίδα του Μιλάνου), ο Γιώργος Παπανδρέου τονίζει: «τα μέσα ενημέρωσης ασχολούνται με αυτό εδώ και ένα χρόνο. Κάθε λεπτομέρεια, προσλαμβάνει μεγαλύτερες διαστάσεις, κάθε μέρα, κάποιος νέος ειδήμονας προφητεύει την καταστροφή. Την εβδομάδα αυτή, η συζήτηση άγγιξε, σχεδόν, την υστερία. Δεν προήλθε από εμάς, ούτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση: η απόφαση ελήφθη, είναι προς το συμφέρον όλων, η Ελλάδα θα συνεχίσει να ακολουθεί το πρόγραμμά της. Εμείς θα τραβήξουμε μπροστά. Δεν θα χρεοκοπήσουμε και δεν θα εγκαταλείψουμε την Ευρωζώνη. Αυτές οι δυο επιλογές δεν υπάρχουν, θα δημιουργούσαν υπερβολικά προβλήματα, όχι μόνο σε μας, αλλά στην Ευρώπη».
«Θα ήσασταν διατεθειμένοι, όπως ζητούν κάποιοι, να προσφέρετε τις ιδιωτικοποιήσεις ως επιπλέον διασφαλίσεις προς εγγύηση του νέου δανείου εξήντα δισεκατομμυρίων που λέγεται ότι διαπραγματεύεσθε;», ρωτά ο ιταλός δημοσιογράφος.
Στο σημείο αυτό, ο πρωθυπουργός απαντά: «όπως είπα, όλοι νόμιζαν ότι το 2012, θα μπορούσαμε να επανέλθουμε στην αγορά. Τώρα, κάποιοι υποστηρίζουν ότι εξαιτίας του κλίματος, των υψηλών σπρέντ, αυτό δεν θα καταστεί δυνατόν, και, κατά συνέπεια, θα χρειασθούμε νέες βοήθειες. Εγώ ελπίζω αυτό να μην συμβεί, ότι θα μπορέσουμε, μερικώς, τουλάχιστο, να βγούμε στις αγορές, από την στιγμή που το 2012 θα έχουμε κάποια επιπλέον αποθέματα. Θα δούμε: δεν αποφασίζουμε εμείς πώς θα αντιδράσουν οι αγορές. Κάποιες χώρες είπαν ότι θα έπρεπε να προσφέρουμε επιπλέον διασφαλίσεις. Είναι μια συμβουλή, αλλά δεν είναι σαφές, στην ουσία, τι σημαίνει. Ή κανείς ιδιωτικοποιεί, ή προχωρεί σε σύμφυτες παρεμβάσεις. Θέλω να προσθέσω κάτι, ένα σημείο στο πολύ σημαντικό για μας. Το να μας ζητούν ένα νησί ή ένα μνημείο ως εγγύηση, είναι σχεδόν ύβρις. Ο κόσμος περιμένει ότι ο λόγος μας και οι πράξεις μας θα αποτελέσουν επαρκή εγγύηση».
Σχετικά με την υποψηφιότητα του ιταλού Μάριο Ντράγκι στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο Γιώργος Παπανδρέου, τονίζει στην «Κορριέρε» ότι «άκουσε μόνο εξαιρετικά πράγματα για τον Ντράγκι. Οι ικανότητές του είναι αδιαμφισβήτητες. Η Ελλάδα είναι έτοιμη να τον στηρίξει».
Όταν ο ιταλός δημοσιογράφος υπενθυμίζει στον πρωθυπουργό ότι «ήταν ο πρώτος πολιτικός που έφερε την Ελλάδα αντιμέτωπη με την πραγματικότητα, λέγοντας αλήθειες που ενόχλησαν και ήρθαν σε αντίθεση και με την ιστορία του ίδιου του κόμματός του» και τον ρωτά, αν «τώρα που τα γκάλοπ είναι αρνητικά και η Ευρώπη του λέει ότι δεν έκανε αρκετά, νιώθει μόνος, στην μάχη αυτή», ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αποκρίνεται: « καθένας από εμάς έχει την ευθύνη να λαμβάνει δύσκολες αποφάσεις, βάσει των όσων πιστεύει ότι είναι σωστά ή λανθασμένα για την χώρα του. Βέβαια, η αλλαγή δεν είναι εύκολη, έστω και αν πολλοί την ζητούν. Τα παγιωμένα συμφέροντα νιώθουν να πλήττονται, οι πολίτες που πρέπει να ευνοηθούν από τις αλλαγές δεν βλέπουν ακόμη τα αποτελέσματα. Αυτές, ακριβώς, είναι οι στιγμές, στις οποίες πρέπει να κρατήσουμε σταθερή πορεία πλεύσης: κληρονομήσαμε μεγάλα προβλήματα, αλλά έχουμε και μια μεγάλη ευκαιρία για να αλλάξουμε την Ελλάδα».
Η «Κορριέρε Ντέλλα Σέρα», τέλος, ρωτά τον Γιώργο Παπανδρέου: «πόσο συνέβαλε, στο να μεγεθύνει το πρόβλημα της Ελλάδας, ο τρόπος λειτουργίας των διεθνών αγορών;» και εκείνος εξηγεί: « έπρεπε να δράσουμε. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν, σήμερα, οι αγορές, δεν αφήνει κανένα περιθώριο για να γίνουν οι αλλαγές. Είναι στο σημείο αυτό που η πολιτική πρέπει να παρέμβει. Οι αγορές δεν είναι ισχυρές μόνον θεωρητικά: υπάρχουν άτομα, συμφέροντα, χρήματα, λόμπυ που στοιχηματίζουν κατά μιας χώρας. Στην οικονομία της παγκοσμιοποίησης, η αντίφαση είναι ότι οι πολιτικοί εκλέγονται για τα κράτη τους, αλλά οι αποφάσεις και η εξουσία, απομακρύνθηκαν από τα Κράτη και βαίνουν προς μια παγκόσμια διάσταση, που υπερβαίνει και συγκεκριμένες ρυθμίσεις. Υπάρχει ένα δημοκρατικό έλλειμμα. Να, λοιπόν, πού η Ευρώπη μπορεί να παίξει έναν ισχυρότερο ρόλο, διότι έχει πρόσθετη αξία: εργαζόμαστε ακόμη υπερβολικά εντός των εθνικών διαστάσεων, ενώ η Ευρώπη πρέπει να καταβάλλει προσπάθεια ώστε να δώσει μια συνολική απάντηση στις αγορές, κάνοντάς τες λιγότερο ασταθείς και θέτοντας σαφείς κανόνες».
Βρισκόμαστε, βέβαια, ακόμη στο ένα τρίτο της πορείας, πέρασε μόνον ο πρώτος από τα τρία χρόνια του προγράμματος εξυγίανσής μας. Πετύχαμε σημαντικά αποτελέσματα, αλλά είναι κατανοητό ότι ο κόσμος ανησυχεί: υποφέρει και δεν μπορεί, ακόμη, να εισπράξει τις βελτιώσεις. Πρέπει να συνεχίσουμε με σιδερένια βούληση, όχι μόνο για να μειώσουμε το έλλειμμα, που είναι ένα σύμπτωμα, αλλά για να επιβάλουμε την διαφάνεια, να απαλείψουμε την διαφθορά, να μειώσουμε την φοροδιαφυγή, και να γίνει το όλο σύστημα πιο δίκαιο».
Σχετικά με την δυνατότητα επιστροφής της χώρας στις αγορές, ο Γιώργος Παπανδρέου, προσθέτει: «είχαμε κάνει κάποιες προβλέψεις. Μεταξύ αυτών, μια ύφεση του 4%. Αλλά προέκυψε σοβαρότερη, που καθυστέρησε την μείωση του ελλείμματος. Παρά ταύτα, μειώθηκε κατά 5%, κάτι το τεράστιο, που ξεπερνά κάθε σχετική παράμετρο. Αναμορφώσαμε τον δημόσιο τομέα και τις συντάξεις, μειώσαμε την τοπική αυτοδιοίκηση, τον αριθμό των περιφερειών, τις κυβερνητικές υπηρεσίες, από έξι χιλιάδες έγιναν δυο χιλιάδες, ανοίξαμε τα επαγγέλματα, πετύχαμε ένα δικαιότερο φορολογικό σύστημα, δημοσιοποιήσαμε στο διαδίκτυο κάθε ευρώ που ξοδεύεται από την κυβέρνηση, κάναμε επενδύσεις στην ανανεώσιμη ενέργεια και έχουμε ένα εύρωστο σχέδιο για τις ιδιωτικοποιήσεις και την χρήση της δημόσιας περιουσίας. Παρ' όλα αυτά, βέβαια, το χρέος που κληρονομήσαμε παραμένει πολύ υψηλό και θα χρειασθεί χρόνος. Οι αγορές δείχνουν σκεπτικισμό, έχουν καεί από την κρίση του 2008, δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν τίποτα: αυτό, είχε αρνητικές συνέπειες για μας, όπως και για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Για πρώτη φορά, επίσης, όλα συμβαίνουν στην Ευρωζώνη, όπου, στο ενιαίο νόμισμα, δεν αναλογεί μια κοινή οικονομική πολιτική. Πρόκειται για μια γη του άγνωστου: πρέπει σίγουρα να προχωρήσουμε σε άλλες διορθώσεις, τόσο από μέρους μας όσο και από την Ευρώπη και θα το δούμε τον Ιούνιο στις Βρυξέλλες.
«Θα καταφέρετε να εγκρίνετε το σχέδιο ιδιωτικοποιήσεων ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ και γιατί περιμένατε ένα χρόνο για να το παρουσιάσετε;», ρωτά ο δημοσιογράφος της «Κορριέρε». «Στην αρχή, οι ιδιωτικοποιήσεις δεν ήταν μια προτεραιότητα», απαντά ο πρωθυπουργός, και στην συνέχεια εξηγεί: «τώρα είναι στην πρώτη σειρά της ατζέντας. Θα αποδείξουμε ότι είμαστε σε θέση να ανταποκριθούμε στις ανάγκες που θέτει το δημόσιο χρέος, με μια σειρά σχεδίων ανάπτυξης. Τα σχέδιό μας τυγχάνει ευρείας αποδοχής και από την αντιπολίτευση και την κοινή γνώμη. Θα το εγκρίνουμε σύντομα».
Σε ό,τι αφορά την γενικότερη στάση της χώρας, για το άμεσο μέλλον (σενάρια αναδιάρθρωσης ή αποχώρησης από το Ευρώ, στα οποία κάνει αναφορά η εφημερίδα του Μιλάνου), ο Γιώργος Παπανδρέου τονίζει: «τα μέσα ενημέρωσης ασχολούνται με αυτό εδώ και ένα χρόνο. Κάθε λεπτομέρεια, προσλαμβάνει μεγαλύτερες διαστάσεις, κάθε μέρα, κάποιος νέος ειδήμονας προφητεύει την καταστροφή. Την εβδομάδα αυτή, η συζήτηση άγγιξε, σχεδόν, την υστερία. Δεν προήλθε από εμάς, ούτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση: η απόφαση ελήφθη, είναι προς το συμφέρον όλων, η Ελλάδα θα συνεχίσει να ακολουθεί το πρόγραμμά της. Εμείς θα τραβήξουμε μπροστά. Δεν θα χρεοκοπήσουμε και δεν θα εγκαταλείψουμε την Ευρωζώνη. Αυτές οι δυο επιλογές δεν υπάρχουν, θα δημιουργούσαν υπερβολικά προβλήματα, όχι μόνο σε μας, αλλά στην Ευρώπη».
«Θα ήσασταν διατεθειμένοι, όπως ζητούν κάποιοι, να προσφέρετε τις ιδιωτικοποιήσεις ως επιπλέον διασφαλίσεις προς εγγύηση του νέου δανείου εξήντα δισεκατομμυρίων που λέγεται ότι διαπραγματεύεσθε;», ρωτά ο ιταλός δημοσιογράφος.
Στο σημείο αυτό, ο πρωθυπουργός απαντά: «όπως είπα, όλοι νόμιζαν ότι το 2012, θα μπορούσαμε να επανέλθουμε στην αγορά. Τώρα, κάποιοι υποστηρίζουν ότι εξαιτίας του κλίματος, των υψηλών σπρέντ, αυτό δεν θα καταστεί δυνατόν, και, κατά συνέπεια, θα χρειασθούμε νέες βοήθειες. Εγώ ελπίζω αυτό να μην συμβεί, ότι θα μπορέσουμε, μερικώς, τουλάχιστο, να βγούμε στις αγορές, από την στιγμή που το 2012 θα έχουμε κάποια επιπλέον αποθέματα. Θα δούμε: δεν αποφασίζουμε εμείς πώς θα αντιδράσουν οι αγορές. Κάποιες χώρες είπαν ότι θα έπρεπε να προσφέρουμε επιπλέον διασφαλίσεις. Είναι μια συμβουλή, αλλά δεν είναι σαφές, στην ουσία, τι σημαίνει. Ή κανείς ιδιωτικοποιεί, ή προχωρεί σε σύμφυτες παρεμβάσεις. Θέλω να προσθέσω κάτι, ένα σημείο στο πολύ σημαντικό για μας. Το να μας ζητούν ένα νησί ή ένα μνημείο ως εγγύηση, είναι σχεδόν ύβρις. Ο κόσμος περιμένει ότι ο λόγος μας και οι πράξεις μας θα αποτελέσουν επαρκή εγγύηση».
Σχετικά με την υποψηφιότητα του ιταλού Μάριο Ντράγκι στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο Γιώργος Παπανδρέου, τονίζει στην «Κορριέρε» ότι «άκουσε μόνο εξαιρετικά πράγματα για τον Ντράγκι. Οι ικανότητές του είναι αδιαμφισβήτητες. Η Ελλάδα είναι έτοιμη να τον στηρίξει».
Όταν ο ιταλός δημοσιογράφος υπενθυμίζει στον πρωθυπουργό ότι «ήταν ο πρώτος πολιτικός που έφερε την Ελλάδα αντιμέτωπη με την πραγματικότητα, λέγοντας αλήθειες που ενόχλησαν και ήρθαν σε αντίθεση και με την ιστορία του ίδιου του κόμματός του» και τον ρωτά, αν «τώρα που τα γκάλοπ είναι αρνητικά και η Ευρώπη του λέει ότι δεν έκανε αρκετά, νιώθει μόνος, στην μάχη αυτή», ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αποκρίνεται: « καθένας από εμάς έχει την ευθύνη να λαμβάνει δύσκολες αποφάσεις, βάσει των όσων πιστεύει ότι είναι σωστά ή λανθασμένα για την χώρα του. Βέβαια, η αλλαγή δεν είναι εύκολη, έστω και αν πολλοί την ζητούν. Τα παγιωμένα συμφέροντα νιώθουν να πλήττονται, οι πολίτες που πρέπει να ευνοηθούν από τις αλλαγές δεν βλέπουν ακόμη τα αποτελέσματα. Αυτές, ακριβώς, είναι οι στιγμές, στις οποίες πρέπει να κρατήσουμε σταθερή πορεία πλεύσης: κληρονομήσαμε μεγάλα προβλήματα, αλλά έχουμε και μια μεγάλη ευκαιρία για να αλλάξουμε την Ελλάδα».
Η «Κορριέρε Ντέλλα Σέρα», τέλος, ρωτά τον Γιώργο Παπανδρέου: «πόσο συνέβαλε, στο να μεγεθύνει το πρόβλημα της Ελλάδας, ο τρόπος λειτουργίας των διεθνών αγορών;» και εκείνος εξηγεί: « έπρεπε να δράσουμε. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν, σήμερα, οι αγορές, δεν αφήνει κανένα περιθώριο για να γίνουν οι αλλαγές. Είναι στο σημείο αυτό που η πολιτική πρέπει να παρέμβει. Οι αγορές δεν είναι ισχυρές μόνον θεωρητικά: υπάρχουν άτομα, συμφέροντα, χρήματα, λόμπυ που στοιχηματίζουν κατά μιας χώρας. Στην οικονομία της παγκοσμιοποίησης, η αντίφαση είναι ότι οι πολιτικοί εκλέγονται για τα κράτη τους, αλλά οι αποφάσεις και η εξουσία, απομακρύνθηκαν από τα Κράτη και βαίνουν προς μια παγκόσμια διάσταση, που υπερβαίνει και συγκεκριμένες ρυθμίσεις. Υπάρχει ένα δημοκρατικό έλλειμμα. Να, λοιπόν, πού η Ευρώπη μπορεί να παίξει έναν ισχυρότερο ρόλο, διότι έχει πρόσθετη αξία: εργαζόμαστε ακόμη υπερβολικά εντός των εθνικών διαστάσεων, ενώ η Ευρώπη πρέπει να καταβάλλει προσπάθεια ώστε να δώσει μια συνολική απάντηση στις αγορές, κάνοντάς τες λιγότερο ασταθείς και θέτοντας σαφείς κανόνες».