Η ΣΧΕΣΗ του Μίκη Θεοδωράκη με το ΚΚΕ θυμίζει τη σχέση Λιζ Τέιλορ- Ρίτσαρντ Μπάρτον, το διάσημο ζευγάρι ηθοποιών που η ερωτική τους σχέση πέρασε διά πυρός και σιδήρου· είχαν παντρευτεί και είχαν χωρίσει δις,συζούσαν κατά διαστήματα και πάμπολλες ήταν οι φορές που δημοσίως είχαν βριστεί,κάνοντας τις εφημερίδες να ασχολούνται επί χρόνια με τα καμώματά τους.
Ενα ακόμη επεισόδιο αυτής της σχέσης ΚΚΕ- Μίκη Θεοδωράκη καταγράφηκε την εβδομάδα που μας πέρασε με το σχόλιο-απάντηση του ΚΚΕ στη «Σπίθα», πολιτική κίνηση που ίδρυσε ο Μίκης Θεοδωράκης. Το κείμενο υπέγραφε ο Μάκης Μαΐλης, ο οποίος τα τελευταία χρόνια αναλαμβάνει τα ιδεολογικά ξεκαθαρίσματα.Με το κείμενο αυτό το ΚΚΕ ήθελε να «κατατάξει» τον νεοπαγή ανεξάρτητο σχηματισμό εκεί που κατά τη γνώμη του ανήκει:στα κόμματα που υποστηρίζουν το σύστημα,την πλουτοκρατία,την τρόικα,την ΕΕ και να καταδείξει ότι «τέτοιες κινήσεις αξιοποιούν αυταπάτες, όπως αυτές για έλλειψη εθνικής ανεξαρτησίας και άρα για τη δήθεν ανάγκη διεξαγωγής εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα».
Είναι χαρακτηριστικό όμως ότι ο κ. Μαΐλης δεν ταυτίζει τη «Σπίθα» με τον Μίκη Θεοδωράκη- αν και αυτή είναι εξ ολοκλήρου δημιούργημα του τελευταίου. Κατηγορεί τα αστικά κόμματα και διάφορους τυχοδιώκτες ότι «χρησιμοποιούν το σημαντικό και λαοπρόβλητο έργο του, για να πετύχουν τους σκοπούς τους οχυρωμένοι πίσω από τη μεγαλοσύνη που έχει. Στην πραγματικότητα με αυτό τον τρόπο αποσπούν και τον ίδιο τον Θεοδωράκη από το έργο του για να πετύχουν τους αντιλαϊκούς σκοπούς τους. Αυτό το ανοσιούργημα είναι ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης που όφειλε να μην το επιτρέψει» .
Δεν είναι η πρώτη φορά που το ΚΚΕ διαχωρίζει τον μουσικό από τον πολιτικό Θεοδωράκη· είναι η γραμμή που τήρησε το κόμμα από τη Μεταπολίτευση και μετά. Μάλιστα μετά το 1975, και ενώ η κόντρα μεταξύ Θεοδωράκη και ΚΚΕ είναι στα ύψη, η ΚΝΕ ετοιμάζει το πρώτο Φεστιβάλ Νεολαίας και το κρίσιμο ερώτημα αν θα ακούγονται τα τραγούδια του Μίκη έχει τεθεί στο Γραφείο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΚΝΕ. Η απόφαση είναι να διαχωριστεί το μουσικό του έργο- που είναι μεγάλο- από την πολιτική στάση τού δημιουργού.
Η σχέση ΚΚΕ- Μίκη Θεοδωράκη ήταν πάντα ταραχώδης. Το ΚΚΕ τον αγαπούσε, αλλά δεν ήθελε να μπλέκει πολιτικά στα πόδια του. Ο Μίκης είχε μεν ένα κομμουνιστογενές παρελθόν- το 1944 είναι ήδη β΄ γραμματέας της ΚΟΒ του ΚΚΕ στη Νέα Σμύρνη-, αλλά θα διαφοροποιηθεί το 1949 με την 6η Ολομέλεια και έκτοτε θα κινηθεί ως πολιτικά ανεξάρτητη προσωπικότητα. Ηδη από την περίοδο της δικτατορίας ο Μίκης λειτουργούσε ως σύνδεσμος μεταξύ της Αριστεράς (ΚΚΕ και ΚΚΕ Εσωτερικού), αλλά μιλούσε και με παράγοντες της συντηρητικής παράταξης, όπως τον κ. Κ. Μητσοτάκη. Ο ίδιος αναφέρει ότι την περίοδο ΄68-΄69 είχε στείλει γράμμα στον ΓΓ του ΚΚΕ Κ.Κολιγιάννη ζητώντας του να κινηθεί προς μια ενωμένη Αριστερά. Γράμμα στο οποίο έλαβε απάντηση, αλλά τα στελέχη του ΚΚΕ δεν του την έδωσαν ποτέ.
Γίνεται η Μεταπολίτευση και ο Μίκης, που φέρει το βάρος του συνθήματος «Καραμανλής ή τανκς», μεσολαβεί στο να στηθεί η Ενωμένη Αριστερά. Η οξύτατη όμως αντιπαράθεση του ΚΚΕ με το ΚΚΕ Εσ. για το ποιος θα επικρατήσει στην Αριστερά δεν χώραγε τρίτο παίκτη. Ο Μίκης κατεβαίνει υποψήφιος με την Ενωμένη Αριστερά, το 1974, στη Β΄ Πειραιά εκεί που έβγαινε και πριν από τη δικτατορία. ΚΚΕ και ΚΚΕ Εσωτερικών όμως τον ρίχνουν στη σταυροδοσία, καθώς το μεν ΚΚΕ πριμοδότησε τον Δ. Γόντικα, ο οποίος και εκλέχτηκε με 12.619 σταυρούς, το δε ΚΚΕ Εσωτερικού (στο οποίο πρόσκειται ο Μίκης) επέλεξε να πριμοδοτήσει τον Κ. Φιλίνη, που συγκέντρωσε 7.862 σταυρούς, αφήνοντας έτσι τον Μίκη Θεοδωράκη στην τρίτη θέση με 6.345 σταυρούς.
Από το 1978 αρχίζει η «ροζ περίοδος» της σχέσης ΚΚΕ- Θεοδωράκη, καθώς κατεβαίνει υποψήφιος του ΚΚΕ στον Δήμο Αθήνας, ενώ το 1981 και το 1985 εκλέγεται βουλευτής με το ψηφοδέλτιο του ΚΚΕ. Η σχέση διαρρηγνύεται το 1990, όταν ο Μίκης Θεοδωράκης αποφασίζει να εκλεγεί με το ψηφοδέλτιο Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας και να διατελέσει υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου και Επικρατείας.
Η σχέση του Μίκη Θεοδωράκη με τον Χαρίλαο Φλωράκη διέθετε σχετική ανεξαρτησία από τις κόντρες του συνθέτη με το ΚΚΕ και την ΚΝΕ. Ο Φλωράκης ήταν πονηρός, αγαπούσε τους καλλιτέχνες, αλλά ήξερε και την απήχηση που είχαν στο πλατύ κοινό, πάντα χρήσιμη για ένα κόμμα. Ο ίδιος ο Μίκης αναφέρει στις εξομολογήσεις του στον συνάδελφο Γεώργιο Π. Μαλούχο (στο βιβλίο «Αξιος εστί») ότι την περίοδο που ο «Ριζοσπάστης» τον έβριζε καθημερινά συναντά τον Χαρίλαο Φλωράκη σε μια γιορτή στη σοβιετική πρεσβεία. Το κλίμα είναι φιλικό, ο Μίκης παραξενεύεται και ρωτά τον Χαρίλαο: «Διάβασες τι γράφει ο “Ριζοσπάστης” για μένα;» και εκείνος δείχνει να μη δίνει σημασία, λέγοντας «καλά, καλά»· σαν να του λέει τώρα έχουμε άλλα, σοβαρότερα, ζητήματα.
Το 2004, παραμονές εκλογών, ο Μίκης Θεοδωράκης είχε καλέσει τον κόσμο να ψηφίσει Αριστερά και ο Χ. Φλωράκης σε συνέντευξή του στο «Βήμα» ερμηνεύοντας αυτή τη δήλωση συμπεραίνει ότι ο Μίκης καλεί τον κόσμο να ψηφίσει ΚΚΕ, «αφού αυτό είναι το μεγαλύτερο κόμμα στην Αριστερά» . Εξάλλου ο ίδιος ο Φλωράκης είχε επιβάλει στην ΚΕ να κατεβάσει για δήμαρχο στην Αθήνα τον Μίκη Θεοδωράκη το 1978 και μετά με τη βοήθεια και του Μίμη Ανδρουλάκη να δημιουργήσει την ΚΕΑ, την Κίνηση της Ενωμένης Αριστεράς.
Η άγρια κόντρα με την ΚΝΕ
Η ΚΝΕ μπορεί να τραγούδαγε τα τραγούδια του, αλλά δεν «χώνεψε» ποτέ τον πολιτικό Θεοδωράκη. Δεν είναι περίεργο,καθώς η ΚΝΕ έγερνε πάντα προς τα αριστερά και κατά τη γνώμη της ο Μίκης ήταν ένα από τα σκοινιά που τράβαγαν το κόμμα προς τα δεξιά.Η κόντρα τής ΚΝΕ με τον Μίκη είχε προσλάβει ορισμένες φορές οξύτατο χαρακτήρα.
Το 1975 ο συνθέτης πάει στη Θεσσαλονίκη για να παραστεί σε συναυλία στο Καυτανζόγλειο, όπου ο Ξαρχάκος θα παρουσίαζε το «Αξιον Εστί»,και βλέπει στους τοίχους του γηπέδου γραμμένο το σύνθημα «Θάνατος στον Θεοδωράκη» με υπογραφή ΚΝΕ.Ο «Ριζοσπάστης» δεν παίρνει θέση αν είναι προβοκάτσια ή όχι και ο Θεοδωράκης σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Η Αυγή» σχολιάζοντας το γεγονός αναφέρει ότι τα παιδιά της ΚΝΕ «είναι θύματα γενιτσαρισμού».Η εφημερίδα προβάλλει στον τίτλο τη λέξη «Γενίτσαροι» και η κόντρα δυναμώνει. Οταν το 1978 ανακοινώνεται η υποψηφιότητα Θεοδωράκηστον Δήμο της Αθήνας στο Φεστιβάλ ΚΝΕ-«Οδηγητή» στο Περιστέρι όλος ο κόσμος παγώνει και δεν ακούγονται παρά ελάχιστα χειροκροτήματα στις πρώτες σειρές.
Από τον Ιωάννη Μπασκόζο
