Την ώρα που συμπολίτες μας πεινάνε, η σπατάλη στα τρόφιμα συνεχίζεται και μάλιστα σε καθημερινή βάση. Σύμφωνα με την εφημερίδα "Το Έθνος", οι Έλληνες πετάνε τεράστιες ποσότητες φαγητού στα σκουπίδια και μάλιστα ξεπερνούν και τους βορειοευρωπαίους...
Παρατηρώντας μάλιστα πελάτες να τρώνε στον πρωινό μπουφέ, ο ιδιοκτήτης μεγάλης ξενοδοχειακής μονάδας σε παραθεριστική περιοχή της χώρας αποφάσισε να κάνει ένα πείραμα: Μέτρησε για κάποιες ημέρες τη συνήθη ποσότητα φαγητού που άφηνε στο πιάτο της μια τετραμελής οικογένεια Ελλήνων και τη συνέκρινε με τη μέση ποσότητα μιας οικογένειας από χώρες της Βόρειας Ευρώπης.
Τα αποτελέσματα δικαίωσαν την περιέργειά του: 250 γραμμάρια τροφίμων για τα σκουπίδια από την ελληνική οικογένεια έναντι 30 γραμμαρίων στα πιάτα των Βορειοευρωπαίων.
Το όνομα του ξενοδόχου είναι γνωστό στους εθελοντές που ασχολούνται με τη σπατάλη τροφίμων και η περίπτωσή του υπενθυμίζεται για να καταδείξει τα αποκαρδιωτικά μεγέθη του φαινομένου στη χώρα μας, ακόμη και εν μέσω οικονομικής κρίσης.
Τη στιγμή που ένα στα πέντε νοικοκυριά ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, το 37% των Ελλήνων πετά στα σκουπίδια φαγητό δύο φορές τον μήνα. Σχεδόν ένας στους δέκα εξ αυτών το πράττει μέχρι και τρεις φορές την εβδομάδα.
Η κουλτούρα της ελληνικής κοινωνίας φαίνεται να μην έχει επηρεαστεί στον αναμενόμενο βαθμό από την ακραία υποβάθμιση του βιοτικού της επιπέδου και οι αριθμοί σοκάρουν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε έκθεση που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη σπατάλη τροφίμων τον Οκτώβριο του 2010 αναφερόταν εκτίμηση, σύμφωνα με την οποία, η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση μαζί με τη Δανία και τη Ρουμανία στην απόρριψη φαγητών.
Τι απάντησαν οι Έλληνες
Συνολικά το 69% των ερωτηθέντων σε έρευνα της Public Issue και της WWF, που δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2013, παραδέχεται ότι πετά τρόφιμα έστω και λιγότερο συχνά από μία φορά τον μήνα, με πρώτα στην κατάταξη τα μαγειρεμένα φαγητά που έχουν περισσέψει και στη συνέχεια τις σαλάτες, φρούτα που σάπισαν, ληγμένο γάλα, γιαούρτι ή κρέμες και ψωμί. Το 17% σημείωσε πως δεν τρώει ποτέ το ίδιο φαγητό την επόμενη μέρα, ενώ πιο σπάταλες αποδεικνύονται οι νεότερες ηλικίες.
Η πρώτη επιστημονική έρευνα για τη σπατάλη τροφίμων στην Ελλάδα δημοσιεύτηκε το 2012 από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο με υπεύθυνη την αναπληρώτρια καθηγήτρια Κάτια Λαζαρίδη και χρηματοδοτήθηκε από το ευρωπαϊκό Πρόγραμμα LIFE+ «Development and Demonstration of a Waste Prevention Support Tool for Local Authorities».
Σε αυτήν περισσότεροι από τους μισούς απάντησαν πως, παρά την οικονομική κρίση, εξακολουθούν να απορρίπτουν τις ίδιες ποσότητες τροφίμων ή κατά τι λιγότερες σε σχέση με 12 μήνες πριν.
Παράλληλα, το 90,7% των ερωτώμενων υποστήριξε ότι προβληματίζεται πολύ ή αρκετά από τις ποσότητες φαγητού που πετάει στο σπίτι, όμως παραδέχεται ότι δεν έχει αλλάξει τις συνήθειές του: Το 63,4% επεσήμανε πως τα μέλη της οικογένειάς του δεν τρώνε ποτέ μεταξύ τους το ίδιο φαγητό.
Ενδεικτικό της διαφοράς νοοτροπίας σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι πως η σχετική έρευνα στην Ελλάδα βρίσκεται σε προκαταρκτικό στάδιο, ενώ σπανίζουν τα επίσημα στοιχεία.
Σπατάλη τροφίμων αξίας 100 δισ. € τον χρόνο
Εκτός από την ανθρωπιστική της πλευρά, η σπατάλη τροφίμων έχει, επίσης, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Τα νοικοκυριά της Ευρωπαϊκής Ένωσης πετούν στα σκουπίδια τρόφιμα αξίας 100 δισ. ευρώ, ποσό ίσο με τον ετήσιο τζίρο της Nestle, της μεγαλύτερης εταιρείας τροφίμων του κόσμου.
Όπως εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Οικιακής Οικονομίας και Οικολογίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου κ. Κώστας Αμπελιώτης, ο οποίος συμμετείχε στην έρευνα για μια προκαταρκτική αξιολόγηση της απόρριψης τροφίμων από νοικοκυριά στην Ελλάδα, "όλοι καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι σωστό που πετάμε τρόφιμα.
Αυτό προκύπτει από τη σχετική έρευνα. Γιατί το κάνουμε όμως; Τα πάντα καταλήγουν στο θέμα προγραμματισμός. Πόσο ψωνίζουμε, πόσο μαγειρεύουμε, πόσο σερβίρουμε. Αν πηγαίνουμε στο σούπερ μάρκετ με λίστα, αν κοιτάζουμε τις ημερομηνίες λήξης των προϊόντων, αν γνωρίζουμε τη διαφορά της λήξης από την ένδειξη ''προτεινόμενη κατανάλωση μέχρι...".
Επίσης το θέμα είναι οικονομικό. Οταν πετάμε, για παράδειγμα, ένα λάχανο τη στιγμή που άλλοι πεινούν, δεν πετάμε μόνο τα χρήματα που δόθηκαν για την αγορά του, αλλά και την ενέργεια που δαπανήθηκε για να παραχθεί αυτό το λάχανο και να φτάσει μέχρι το ψυγείο μας και το κόστος της ενέργειας που καταναλώθηκε για να μαγειρευτεί ένα φαγητό".
Ο κ. Αμπελιώτης σχολιάζει, τέλος, πως η σπατάλη τροφίμων αυξάνεται ανάλογα με την οικονομική ευρωστία κάθε νοικοκυριού και επισημαίνει πως η κατάλληλη παιδεία είναι αυτή που μπορεί να δώσει τη λύση.
"Αυτήν τη στιγμή τρέχει ένα ερευνητικό πρόγραμμα από το οποίο περιμένουμε να εξαχθούν πιο συγκεκριμένα στοιχεία για τη σπατάλη στην Ελλάδα", προσθέτει.
